YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/7395
KARAR NO : 2018/6394
KARAR TARİHİ : 05.07.2018
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, 11.02.2011 tarihinde meydana gelen trafik iş kazasında vefat eden sigortalının haksahiplerine bağlanan gelir ve cenaze yardımı nedeniyle oluşan kurum zararının davalıdan 5510 sayılı Yasanın 21. maddesi gereğince rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davalı … hakkında kabulüne, davalı … İnşaat Dayanıklı Tüetim Maddeleri Petrol Turizm Taahhüt Sanayi ve Limited Şirketi hakkında davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı işveren şirket avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
11.02.2011 tarihinde meydana gelen trafik iş kazası nedeniyle açılan bu davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 5510 sayılı Yasa’nın 21. maddesidir.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Sigortalının 11.02.2011 tarihinde sürücü … yönetimindeki… plakalı araç ile seyir halinde iken orta refüj yanında asfalt kenarında süpürge ile temizlik yapan reflektör yelekli yaya sigortalı … ‘a çarpması neticesinde vefat ettiği anlaşılmıştır.
Hükme esas alınan kusur raporuna göre; davalı işveren şirkete %20, ceza davasında kusurlu bulunan davalı …’ya %50, sigortalı …’a %30 oranında kusur atfında bulunulduğu anlaşılmış ise de davalı işveren şirketin dava dışı … Belediyesinden çöplerin toplanması ve taşınması işini alması nedeniyle belediye asıl işveren olup, asıl işveren sıfatıyla kusurunun irdelenmediği anlaşılmakla, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden dava dışı … Belediyesi’nin asıl işveren sıfatıyla kusuru irdelenmek suretiyle kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak, hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum ile davalı şirket vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı şirkete iadesine, 05.07.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.