YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/7185
KARAR NO : 2019/578
KARAR TARİHİ : 31.01.2019
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı …, usulsüz oda kaydı nedeniyle aylığın iptaline ilişkin Kurum işleminin geçersizliğini, yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasını istemiş; davacı …’nin yargılama sırasında vefatı üzerine davaya taraf olan mirasçılar ise; murislerinin yaşlılık aylığının iptaline dair Kurum işleminin iptalini, murislerinin ölüm tarihine kadarki hakedilen ve ödenmeyen yaşlılık aylıklarının ödenmesini istemişlerdir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının oda kaydına istinaden 29.12.1987 – 16.1.2001 tarihleri arasındaki Bağ-Kur sigortalılığının, müfettiş incelemesi sonrası geçersiz sayılarak iptal edildiği, Mahkemece, 11.9.2014 tarihi itibariyle primi ödenmiş geçerli 5417 gün sigortalılığı olduğu, hak sahibinin vefatı nedeniyle ölüm aylığının konusuz kaldığı ve yaşlılık aylığının subut bulmadığından reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
6552 sayılı Yasanın 58. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen Geçici 54. madde “Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22.03.1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır…” hükmünü içermekte olup; anılan yasal düzenlemeyle getirilen lehe uygulamanın, sahte sigortalılıkta uygulanması mümkün değil ise de; Mahkemece öncelikle davacılara anılan yasal düzenlemeden yararlandırılıp – yararlandırılmayacağı hususunun kurumun kabulünde olup olmadığı konusunda davacıların murislerine verilecek mehille Kuruma başvuru sağlanmalı ve varılacak sonuca göre değerlendirme yapılmalıdır. Şayet Kurum, davacıların murisinin anılan yasal düzenlemeden yararlandırmak suretiyle sigortalılığa geçerlik veriyorsa kesilen aylıkların kesildiği tarihten itibaren tekrar bağlanması gerektiğinin gözetilmesi gerekmektedir.
Şayet sigortalı anılan yasal düzenlemeden Kurumca yararlandırılmaz ise, bu halde davacıların murisinin kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının olup olmadığı, geçerli bir Bağ-Kur sigortalılığın bulunup bulunmadığı hususları usulünce yapılacak araştırmayla belirlenmelidir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları gözetmeksizin eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılar mirascılarına iadesine, 31/01/2019 gününde oybirliği ile karar verildi.