YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/3283
KARAR NO : 2016/3597
KARAR TARİHİ : 21.03.2016
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum ve … vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 01.12.1999-31.12.2004 tarihleri arası aylık net 465 TL ücretle davalı işverenlere ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin olup, Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının davalı …….’nde 01/12/1999-01/04/2000 tarihleri arasında son olarak günlük brüt 3.660.000 TL ile, ……Konfeksiyon ( …) a ait işyerinde 01/04/2000- 30/09/2000 tarihleri arasında son olarak günlük brüt 3.960.000 TL ile…… ….’nde 30/09/2000-15/05/2002 tarihleri arasında son olarak günlük brüt 7.400.025 TL ile, …’a ait işyerinde 15/05/2002-30/09/2002 tarihleri arasında son olarak günlük brüt 8.362.500 TL ile, ……’nde 01/10/2002-31/12/2004 tarihleri arasında son olarak günlük brüt 14.805.000 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, davacı adına Kuruma davalı değişik işverenler tarafından yapılan bildirimler ile davacı ve tanıkların gerçekte işverenin tek olduğuna yönelik iddiaları ile davalı tarafın savunmaları karşısında, davacının çalıştığı sürelerede işverenin veya işverenlerinin kim olduğu usulünce yapılacak araştırma neticesi tam olarak saptanmalı, bu yapılırken varsayımdan uzak hukuki gerekçelere dayanılmalı, Mahkemece, re’sen araştırma ilkesi ışığında; davacının hizmet döküm cetvelinde bulunan tüm işyerlerindeki bordrolu tanıklar resen belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı; davalı şirketlere ait işyerlerinin kapsama alındığı tarihler ile şirketlerin tescil edildiği tarih arasındaki süre yönünden, sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; kurumdan tüm davalı işyerleri hakkında hazırlanan müfettiş raporları ile davalı işyerlerine ait işyeri dosyaları celbedilmeli, davacıya yapılan ödemelere ait kayıtlar getirtilmeli, davalı şirketlerin kurum kayıtlarında ve ticaret sicilinde görünen sorumlu yetkililerinin ve belirtilen tarihlerde sözkonusu işyerlerini fiilen kimlerin işlettiği ve aralarında herhangi bir devir olgusunun bulunup bulunmadığı araştırılmalı, talebe konu bildirimlerin çalışılan işyerlerinden yapılmadığının anlaşılması halinde ilgili bildirimlerin iptalleri sağlanarak böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılmalı ve nihayetinde davacının çalıştığı iddia edilen süreler ve aldığı ücretler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan Kurum ve … vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalı …’a iadesine, 21.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.