YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/14228
KARAR NO : 2019/377
KARAR TARİHİ : 28.01.2019
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dava, 27.10.2010 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu vefat eden sigortalının haksahiplerine bağlanan peşin sermaye değerli gelirin rücuan tahsili istemine ilişkin olup davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunu’nun 21. maddesidir.
Olay tarihinde yürürlükte olan 5510 sayılı Kanun’un 12. maddesi hükmüne göre alt işveren, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverinin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamında Mahkemece, davalı … Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Grup İnş. Gaz. Ltd. Şti. arasında asıl işverenlik-alt işverenlik ilişkisi bulunup, bulunmadığı araştırılıp, irdelenmemiştir.
Mahkemece, davalı … Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve … Grup İnş. Gaz. Ltd. Şti. arasındaki sözleşme celp edilerek hukuki ilişki ve işverenlik sıfatları irdelenip, belirlenmeli ve şayet arasında asıl işveren-alt işverenlik ilişkisi tespit edilmesi halinde olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden yeniden kusur raporu alınmalı, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
2-Hükme esas alınan kusur raporunda, ceza dosyasında sanık olarak yargılanan ve haklarında mahkumiyet kararı verilen sanıklar hakkında kusur tespiti yapılmamıştır. Mahkumiyet kararında tespit edilen maddi olguların hukuk hakimini bağlaması nedeniyle, cezada mahkum olanlar bakımından az da olsa kusur verilmesi gerektiği gözetilerek, ceza dosyasının celbi ile mahkum olanların varlığı araştırılmalı, mevcut ise mahkum olanlara az da olsa kusur verilmesi gerekeceğinden konusunda ve işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden oluşan ve mevzuata uygun kusur raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28/01/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.