YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/13125
KARAR NO : 2019/459
KARAR TARİHİ : 29.01.2019
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan … yetkilisi tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; 13.02.1998 tarihli trafik iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen peşin sermaye değerli gelirlerin rücuan tahsili istemine ilişkin olup , Davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunu’nun 9, 10 ve 26. maddeleridir.
1-Mahkemece, davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 9. ve 10. maddesi hükmüne göre rücu alacağından sorumlu olduğuna karar verilmiş ise de,kaza tarihi itibari ile işe giriş bildirgesinin verilme süresi 1 ay olup bu kapsamda kazalının işe giriş bildirgesinin irdelenmesi ve ilgili dönemde yürürlükte olan 506 sayılı yasanın 9 ve 10. Maddeleri çerçevesinde konunun değerlendirilmesi gerekir.
İş kazasının vuku bulduğu tarihte yürürlükte bulunan 506 sayılı Yasanın 9. maddesi ile, “İşveren , çalıştıracağı sigortalıları ,örneği kurumca hazırlanacak bildirgelerle en geç bir ay içinde kuruma bildirmeye mecburdur.” hükmü bulunduğu , anılan Yasanın 10. maddesinde de, “Sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde Kuruma bildirilmemesi halinde bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tesbit edildiği tarihten önce meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde ilgililerin sigorta yardımları Kurumca sağlanır.
Sigortalı çalıştırmaya başlandığı Kuruma bildirilmiş veya bu husus Kurumca tespit edilmiş olmakla beraber, yeniden işe alınan sigortalılardan, süresi içinde Kuruma bildirilmeyenler için de, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde gerekli sigorta yardımları kurumca sağlanır.
Ancak, yukarıdaki fıkralarda belirtilen sigorta olayları için Kurumca yapılan ve ilerde yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile, gelir bağlanırsa bu gelirlerin 22 nci maddede sözü geçen tarifeye göre hesap edilecek sermaye değerleri tutarı, 26 ncı maddede yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 10. maddesine göre sorumluluğu; kusursuzluk ilkesine dayanır. İş kazasında işverenin hiç kusuru olmasa bile, şayet sigortalının işe girişi süresinde Kuruma bildirilmemişse, Kurumca yapılan sosyal sigorta yardımlarından 10. maddeye göre sorumlu tutulması gerekir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında, 506 sayılı Yasanın 4447 sayılı yasa ile değişiklik öncesi yürürlükte olan 9 ve 10. maddeleri kapsamında, işveren şirketin sorumluluğu somut olaya göre irdelenip sonucuna göre hüküm kurulması gerekir.
2-Dosyanın incelenmesinde, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalı işveren … Tic.A.Ş. % 25, … İnşaat .A.Ş % 25 ve … % 25 sigortalı-… % 25 oranında kusurlu bulunmuş ve buna göre hesaplama yapılarak hüküm kurulmuş ise de, ceza davasında eldeki davaya konu iş kazası nedeni ile alınan bilirkişi raporlarında, … İnşaat .A.Ş Formeni … ve … ‘ın kusurlu bulunduğunun belirtildiği ve buna göre haklarında mahkumiyet cezası verilerek 4616 sayılı yasa kapsamında erteleme yapıldığı ,ceza davasında kusurun varlığına ilişkin maddi olgu hukuk hakimini bağlayacağından söz konusu ceza dava dosyasının kesinleştiği ve mahkum olanlara da herhalde bir miktar kusur verilmesi gereği gözetilerek, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden; gerçek kişilere izafe edilen kusur oranları ile bu dosyada hükme esas alınan kusur raporları arasında çelişkinin giderilerek yeniden tarafların kusur oran ve aidiyetlerin belirlenmesi gerekir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalılardan … İnş. Tic. San. Endüstri Tic. A.Ş. yetkilisinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan …’ne iadesine, 29.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.