YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/13077
KARAR NO : 2018/8736
KARAR TARİHİ : 01.11.2018

…….
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne, davacının 16.08.2006- 12.11.2010 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanakları 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
4857 sayılı İş Kanununun 13. maddesinde, işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşmenin kısmî süreli iş sözleşmesi olduğu belirtilmiş, 63. maddesinde, genel bakımdan çalışma süresinin haftada en çok kırk beş saat olduğu, aksi kararlaştırılmamışsa bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağı açıklanmıştır.
Somut davada, davacının …’e ait halk otobüsünde 01.01.2006-17.11.2010 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığının tespitini talep ettiği mahkemece davacının 16.08.2006-12.11.2010 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verildiği, davacının 17.02.2006-18.04.2006, 07.06.2006-15.08.2006, 13.11.2010-24.11.2010 tarihleri arasında başka işyerlerinden bildirimlerinin olduğu, talep edilen dönemde davacının hizmet cetvelinde zorunlu ……. sigortalılığınında bulunduğu ancak gün bildirimi olmadığı, davalı …’in 01.01.1991 tarihinde başlayan, davacının ise 30.10.2003 tarihinde başlayan minibüs ve dolmuş ile yapılan şehiriçi ve banliyö yolcu taşımacılığından dolayı vergi kaydının bulunduğu, davacının kullandığı iddia edilen …..plakalı araçta 24.11.2006, 08.05.2008, 27.07.2008 tarihlerinde davacı adına düzenlenmiş trafik para cezası tutanaklarının olduğu, davalı …’in davacının ihtiyaç olduğu zaman, tektekçi tabir edilen şekilde çalıştığı, sürekli çalışmasının olmadığı, otobüste sürekli çalışan başka şoförlerinin bulunduğu yönünde beyanının bulunduğu ve davalının işyerine ait muhtasar beyannamelerde bazı aylar bir, bazı aylar iki kişi sigortalı bildirimi yapıldığı anlaşılmaktadır.
1)Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden davacının …’e ait otobüste şoför olarak çalışmasının varlığı belirgin olmakla birlikte çalışmanın kısmi mi yoksa tam zamanlı mı olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu bağlamda davacının şoför olarak çalıştığı güzergahta çalışanlar veya otobüsü olanlar ile davalının yanında çalışan diğer şoförler mahkemece re’sen tespit edilerek, mahkemenin kanaat edinmesine yetecek kadar kişinin tanık olarak beyanı alınarak çalışmanın şekli ve süresi tespit edilmeli ve bu şekilde hizmetin haftanın kaç günü kaç saatte yerine getirildiği, kısmi zamanlı çalışma olup olmadığı belirlenmelidir.
2) Davalı …’in dava açıldıktan sonra 25.05.2015 tarihinde vefat ettiği, davalı avukatının … mirasçılarından vekaletname alarak dosyaya sunulduğu ve yargılamaya bu şekilde devam edildiği anlaşılmakla davalı mirasçılarının karar başlığında gösterilmemesi yerinde değildir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı taraflar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan …’in mirasçılarına iadesine, 01.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.

……..