YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/5225
KARAR NO : 2015/8673
KARAR TARİHİ : 05.05.2015
Mahkemesi : Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmda belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı işverene ait işyerinde müşteri temsilcisi olarak 01.07.2001 – 09.06.2005 ile 16.12.2008 – 15.10.2009 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitini talep etmiş olup, mahkemece, davacının davasını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde;
1-)Eldeki davada, davacının 10.06.2005 – 15.12.2008 tarihleri arasında, 1039380 sicil sayılı davalı işyerinden sigortalı bildiriminin yapılması, Vestel Yetkili Servis Veri Taban kaydında, davacının 01.07.2001 – 31.12.2008 tarihleri arasında çalıştığının belirtildiği, davacı adına 2001 – 2005 tarihleri arasında sevk irsaliyelerinin düzenlendiği anlaşılmakla, 01.07.2001 – 31.12.2008 tarihleri arasında, Kuruma bildirilen çalışmaların infaz aşamasında gözetilmesi kaydıyla, talebin kabulü gerekirken mahkemece yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
2-)Davacının 31.12.2008 – 15.10.2009 tarihleri arasındaki çalışma süresinin tespiti talebi yönünden, mahkemece verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Mahkemece yapılacak iş; davacı ve işverenin vergi kayıt ve faaliyet tescil durumu ilgili vergi dairesinden, ticaret sicili memurluğundan araştırılmalı, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, davacının Bağkur kaydı olup olmadığı araştırılmalı, uyuşmazlık konusu tarihleri içerir dönemsel sigorta primleri bordroları, aylık prim ve hizmet belgeleri Kurum’dan getirtilmeli, anılan bordrolarda, belgelerde talep konusu bu dönem yönünden bildirimleri yapılan sigortalıların hizmet cetvelleri getirtilerek bilgi ve görgüsüne başvurulmalı, bordrolar, belgeler düzenlenmediği veya tüm aramalara karşın sigortalılara ulaşılamadığı takdirde aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalışanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla dinlenilmeli, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, işyerinde tespiti istenen dönemde, Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, çalışma kesintili gerçekleşmiş ise hak düşürücü süre yönünden irdeleme yapılmalı, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davacıya iadesine, 05.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.