YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/23893
KARAR NO : 2016/67
KARAR TARİHİ : 18.01.2016
Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Tarihi :08.10.2015
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmda belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanun’un 79. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında; somut olayda, davacı, 06.04.1984 tarihinden itibaren 2,5 yıl süreyle mevsimlik işçi olarak davalı işveren nezdinde geçen hizmetlerinin tespitini şayet kabul edilmezse 06.04.1984 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesini istemiştir. Davacının, davalı işveren tarafından usulünce düzenlenmiş 06.04.1984 tarihli işe giriş bildirgesi mevcut olup Kurumca, primleri yatırılmadığı için kabul edilmemiştir. Mahkemece, 5510 sayılı Yasanın 86. maddesine göre hizmet tespiti davasının açılabilmesi için işe giriş bildiriminin yapılmamış olması gerektiği, davacının ise, 06/04/1984 tarihinde işe giriş bildirgesinin verildiği belirtilerek hizmet tespiti davasının şartları oluşmadığı gerekçesiyle davasının reddine dair hüküm kurulmuştur.
Mahkemece, 06.04.1984 tarihli işe giriş bildirgesinin Kurumca kabul edilmediği gözetilerek işin esasına girilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
./..
Mahkemece, yapılacak iş, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalışmaları ile ilgili tüm belgeler davalı Kurumdan; puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden ve iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın davacıya aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı resen araştırma ilkesi doğrultusunda, davacının çalışmalarını bilebilecek durumda olan, çalışmaları kayıtlara geçmiş ve işverene karşı davası bulunmayan dinlenmeyen bordrolu çalışanlar re’sen tespit edilerek beyanlarına başvurulmalı, talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 18.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.