YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/18850
KARAR NO : 2015/18283
KARAR TARİHİ : 02.11.2015
Mahkemesi : Mersin 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 24.02.2015
No : 2013/264-2015/48
Dava, davalılar nezdinde 10.10.2001-06.05.2013 tarihleri arasında askerlik süresi (31.07.2003-14.12.2004) hariç kesintisiz 1220 TL ücretle çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; davacının davalılara ait işyerinde 01/02/2002-30/07/2003 ile 15/12/2004-31/05/2006 tarihleri arasında kesintisiz olarak asgari ücret ile çalıştığının tespitine, diğer hizmetleri ile birleştirilmesine, sigortalı gösterilen kısımların dışlanmasına, fazla ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı, davalılardan K… ve T… T… San. A.Ş. ve N… İnş. Nak. Tah. Tem. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre tüm taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Husumet konusu, davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek mahkemece, gerekse Yargıtay’ca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur. Eldeki gibi sigortalı hizmetlerin saptanmasına yönelik davalarda elde edilecek hükmün sigortalılık hakları yönünden uygulayıcısı konumundaki davalı K… tarafından yerine getirilebilmesi için Kurumun işverenle birlikte zorunlu dava arkadaşı ve yasal hasım konumunda olduğu doktrin ve Yargıtay tarafından kabul edilmiş bir ilkedir. Hal böyle olunca; öncelikle, davacının tespiti istenen dönem içerisinde 01.01.2005-01.06.2006 tarihleri arasında çalışmanın geçtiği dava dışı U… İnş. San. Ltd. Şti’ne husumet yöneltmesi için davacıya süre verilmeli ve anılan şirketin de göstereceği tüm delilleri toplanmalıdır.
3-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada, davacının davalı şirketlerin her bir şirket nezdinde geçen hizmet süreleri ayrıntılı ve net biçimde belirlenmelidir. Bunun tespiti için de anılan ve kendisine husumet yöneltilen tüm şirketlerin faaliyet tarihleri ve işyeri kayıtları getirtilmeli, dava dışı U… İnş. San. Ltd. Şti’nin dönem bordroları getirtilmeli ve dosya içerisindeki sözleşmelerle birlikte tüm deliller değerlendirilip, şirketlerin sorumlulukları ayrı ayrı belirlenerek bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, tüm taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya ve davalılardan T.. A… ile N… İnş.Nak. Tahm. Tah. Tem. Taah. Tic. İth. ve İhr. Ltd. Şti.’ne iadesine, 02.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.