YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/18582
KARAR NO : 2015/22751
KARAR TARİHİ : 21.12.2015
Mahkemesi : Lüleburgaz İş Mahkemesi
Tarihi : 28.04.2015
No : 2013/118-2015/120
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 01/09/2000 ile 31/03/2011 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde geçen ve Kurum’a bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitini talep etmiş, Mahkemece davacının davalı şirket nezdinde farklı pozisyonlarda çalışmış olduğu yapılan çalışmanın fiili ve gerçek olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı işverene ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır. Yargılama sırasında resmi belge veya yazılı delil esas ise de; somut bilgilere dayanması ve inandırıcı olmaları koşuluyla tanık beyanları ile de ispatı mümkündür.
İnceleme konusu davada istemin kabulüne karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; öncelikle başta bordrolu olmak üzere davada dinlenen tanıkların birçoğunun, davacının çalışmasının kısa süreli ve yılın belli günlerinde olduğunu belirtmesi karşısında, davalı işyerlerinin işçi ihtiyacına ilişkin kapsam durumu araştırılmak suretiyle dava konusu işin sezonluk olarak yapılıp yapılmadığı, (sezonluk olduğu anlaşıldığında dahi) davacının sezonluk mu yoksa devamlı işçilerden mi olduğu açıklıkla ortaya konulmalı, çalışmanın hangi dönemde ve hangi sürelerde geçtiği tespit edilmeli, yargılama sırasında dinlenen tanık ifadelerinin yetersiz kaldığı anlaşılmakla, davalı işverenin uyuşmazlık konusu dönem bordrolarının tamamı ve bordrolarda bildirimleri yapılan sigortalıların hizmet cetvelleri de getirtilerek bu sigortalıların yeteri kadarının bilgi ve görgüsüne başvurulmalı, kolluk araştırması yapılmalı, davacının çalışmalarını bilebilecek komşu işyeri tanıkları dinlenmeli, belirlendiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, eksik bildirim yapılan dönemlerde bu eksik bildirimlerin sebebi Kurum ve işyerleri nezdinde araştırılmalı, aynı anda birden fazla işyerinde çalışmanın Sosyal Güvenlik Mevzuatı açısından mümkün olduğu hususu hatırda tutularak davacının tespitini istediği dönemde davalı işyeri dışında bir yerde mi çalıştığı yoksa davalı işyerindeki çalışmasına ara mı verdiği belirlenmeli, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek delillere göre çalışmanın kısmi yada sürekli, kesintili yada kesintisiz oluşu konusunda bir kanıya varılmalı, kısmi çalışma gerçekleşmiş ise 7,5 saati 1 gün esasına göre eksik bildirim olup olmadığı tespit edilmeli ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi,
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı şirkete iadesine, 21.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.