YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/16331
KARAR NO : 2015/20539
KARAR TARİHİ : 24.11.2015
Mahkemesi : Aksaray İş Mahkemesi
Tarihi : 31.03.2015
No : 2014/239-2015/120
Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalı avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, iş kazası sonucu iş göremez duruma giren sigortalıya bağlanan gelir nedeniyle uğranılan Kurum zararının 506 sayılı Yasa’nın 10 ve 26. maddeleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
1-Bozma ilamı sonrasında Mahkemece, davalı ile kazalı arasındaki ilişkinin hizmet akdi niteliğinde olduğuna ilişkin kabulünde bir isabetsizlik yoksa da; iş kazasının meydana gelmesinde kusur oran ve aidiyeti konusunda rapor alınmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
2-Mahkemece, işveren yönünden uygulama önceliği olduğu halde 10. madde şartlarının oluşup oluşmadığı yöntemince araştırılmamıştır.
506 sayılı Yasa’nın 9. maddesi – (Değişik : 25.08.1999 – 4447 / 12 md. Y.T. 08.09.1999) ”İşveren çalıştıracağı kimseleri, işe başlatmadan önce örneği Kurumca hazırlanacak işe giriş bildirgeleriyle Kurum’a doğrudan bildirmekle veya bu belgeleri iadeli-taahhütlü olarak göndermekle yükümlüdür. İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak kimseler için işe başlatıldığı gün Kurum’a veya iadeli-taahhütlü olarak postaya verilen işe giriş bildirgeleri ile Kurum’a ilk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe alınan işçiler için en geç bir ay içinde Kuruma verilen veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilen işe giriş bildirgeleri de süresi içinde verilmiş sayılır.
(Ek : 14.07.1999 – 4410 / 1 md.) Dışişleri Bakanlığının sigortalı olarak yurtdışı göreve atanan personeli için işe giriş bildirgeleri ise, Kurum’a en geç üç ay içinde gönderilir. ”
Düzenlemesini öngörmektedir. Anılan Yasa’nın 10. maddesine göre ise 9. maddede öngörülen işe giriş bildirgesini süresinde Kurum’a intikal ettirmeyen
işverenler hakkında 26. maddede öngörülen sorumluluk halleri aranmaksızın, zararlandırıcı sigorta olayı nedeniyle Kurum tarafından bağlanan gelir ve harcamanın işverenden tahsil edileceğini düzenlemiştir.Yani, davalı işverenin 506 sayılı Kanunun 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 2. maddesiyle değiştirilen ve 08.09.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 9 ve 10. maddesi hükmüne göre rücu alacağından sorumluluğu için; işe giriş bildirgesinin sigortalının, işe başlatılmasından önce verilmemiş olması ve zararlandırıcı sigorta olayının da işe giriş bildirgesinin kuruma verilmesinden önce meydana gelmesi gerekir.
Dosya kapsamına göre, iş kazası 06.09.2007 tarihinde meydana gelmiş, olup Mahkemece, işveren’e ait işyeri tescil dosyası ve sigortalının işe giriş bildirgesi getirtilerek, çatı onarım işyerinin hangi tarih itibariyle kapsama alındığı ve hangi tarihte kapsama alınması gerektiği ile sigortalının hangi tarihte işe girdiği belirlenerek, özellikle kazanın, işyerinin kurulduğu ilk bir ay içinde meydana gelmesi halinde 10. maddenin oluşmayacağı gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgulara göre yapılacak; konusunda ve iş güvenliği alanında uzman bilirkişilerden, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerektiğinin, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığının ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığının yargısal denetime elverir biçimde irdeleyen kusur aidiyeti konusunda kusur raporu alınmaksızın ve 10. madde şartlarının oluşup oluşmadığı araştırılmaksızın karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
O hâlde, davacı ve davalı avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalıya iadesine, 24.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.