YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/16268
KARAR NO : 2015/22945
KARAR TARİHİ : 22.12.2015
Mahkemesi : Bodrum 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 20.03.2015
No : 2013/536-2015/281
Dava, hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, yazılı biçimde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Somut olay incelendiğinde; davacının davalıya ait B…. O…. M……’nda, mağaza sorumlusu olarak 01.06.2007-30.11.2011 tarihleri arasında çalıştığı ve Kurum’a bildirilmeyen bu sürelerin tespitine karar verilmesini istediği, mahkemece yapılan yargılama sonucunda davacının 01.09.2007 – 30.11.2011 tarihleri arasında davalı işyerinde hizmet akdiyle çalıştığının tespitine karar verildiği görülmüştür.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. maddesinin onuncu fıkrası olup, anılan Kanunun 6. maddesinde yer alan, sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği yönündeki düzenleme ile anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davaların kamu düzeni ile ilgili olduğu ve özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri gerektiği açıktır. Bu bağlamda, hak kayıpları ile gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi ve temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde mahkemece kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanması gerekmektedir.
Bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde; dosya içerisindeki 1774 sayılı Kanuna göre emniyet müdürlüğüne verilen kayıt formunda T….. R….. A.. C…. araba kiralama işyerinin 28.03.2011 tarihinde faaliyete başladığı, davacı isminin işletici sıfatıyla kayıtlarda yer aldığı, davacının ayrıca hizmet cetvelinde 15.03.2010-16.06.2011 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun kapsamında 4/1-b sigortalılığın bulunduğu anlaşılmakla, davacının uyuşmazlık konusu dönemde vergi mükellefi olup olmadığı, bu dönemde kendi nam ve hesabına çalışmasının olup olmadığı ve bu nedenle Kurumda tescilinin bulunup bulunmadığı, gerek Kurum’dan sorularak gerekse bu yönde tanıkların ifadelerine başvurularak açıklığa kavuşturulmalı, böylece, davacının, fiili çalışmalarının varlığı ve süresi hiçbir kuşku ve duraksamaya meydan vermeyecek biçimde belirlenip, toplanan ve toplanacak delillerin sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Kabule göre de; davacının 01.06.2007-30.11.2011 tarihleri arasında sürelerin tespitine karar verilmesini istediği, mahkemece 01.09.2007-30.11.2011 tarihleri arasındaki süreler yönünde kısmen davanın kabulüne karar verilmesine rağmen bu husus belirtilmeksizin yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar göz önünde tutulmadan eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde; davalı Kurum avukatı ile davalı işveren şirket avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı şirkete iadesine, 22.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.