YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/15793
KARAR NO : 2015/18218
KARAR TARİHİ : 02.11.2015
Mahkemesi :İstanbul 9. İş Mahkemesi
Tarihi :04.06.2015
No :2012/313-2015/376
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi …. …. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı işyerinde 1.3.1992-4.12.2005 tarihleri arasında çalıştığını, eksik bildirilen hizmetlerinin tespitini talep etmiştir. Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda hakdüşürü süre geçmediğinden, 1.3.1992-23.03.2004 tarihleri arasında davalı M.. S..’ya ait işyerinde, 23.03.2004-01.08.2005 tarihleri arası davalı A.. S.. ve R.. K..’na ait işyerinde çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun “Prim Belgeleri” başlığını taşıyan 79. maddesinin onuncu fıkrasında, yönetmelikle belirlenen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları, Kurumca saptanamayan sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak (5) yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilâm ile kanıtlayabildikleri takdirde, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayılarının göz önünde bulundurulacağı açıklanmış olup, anlaşılacağı üzere, çalışmanın tespiti istemiyle hak arama yönünden getirilen süre, doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü niteliktedir ve dolması ile hakkın özü bir daha canlanmamak üzere ortadan kalkmaktadır. Fıkrada öngörülen hak düşürücü süre uygulamasında, hizmetin ara vermeksizin kesintisiz gerçekleştiği durumlarda, çalışmanın sona erdiği (işten çıkış yapıldığı) yılın sonuna karşılık gelen 31 Aralık gününden başlayarak (5) yıllık sürenin hesaplanması gerekmektedir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında yapılan değerlendirmede, davacının (……) sicil nolu davalı işyerinden davacı adına (4.10.2005-4.12.2005) tarihleri arası bildirim yapıldığı, dava tarihi olan 21.5.2012 tarihi itibariyle, çalışmanın sona erdiği 04.12.2005 tarihin sonuna karşılık gelen 31.12.2005 tarihinden itibaren (5) yıl içerisinde açılmayan işbu davada, kabule karar verilen süreler yönünden alacak dosyası kesinleşmiş ise de, tespite karar verilen süreler yönünden alacak dosyasının kesinleşmiş olması hak düşürücü süreyi kesmeyeceği belirgin olup, talebin hak düşürücü süreye uğradığı gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu bu süreler yönünden kabule karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalı işverenlere iadesine, 2.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.