YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/10287
KARAR NO : 2015/21912
KARAR TARİHİ : 10.12.2015
Mahkemesi : Mersin 4. İş Mahkemesi
Tarihi : 03.02.2015
No : 2013/260-2015/42
Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; 01.04.2010 tarihli trafik iş kazası sonucu hak sahiplerine bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirin tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 23. maddesidir.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda, işe giriş bildirgesinin davalı tarafından verilmiş olmasının, davalının işveren olduğuna karine oluşturduğu ve bu karinenin aksinin, eş değer delillerle kanıtlanmasının mümkün bulunmasına göre davalının işveren olup olmadığı hususunda araştırma yapılması istenilmiş, mahkemece, davalı şirket ile dava dışı …. Lojistik Gıda Tur. Pet. Tar ve San. Ltd. Şti arasında yapılan protokol gereği adı geçen şirkete boş tır karnesi ve CMR belgesinin verilmesi, uygulamada bu belgelerin başka şirketlere kullandırılması, bu durumun Ulaştırma ve Denizcilik Haberleşme Bakanlığı 5. Bölge Müdürlüğünün cevabi yazısı, C2 taşıma belge suretleri ile karinenin aksinin ispatlandığı, dava dışı ilgili şirket ile davalı şirket arasında irtibat bulunmadığı bu nedenle davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davalılar arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin, bir başka ifade ile, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığının usûlünce araştırılarak belirlenmesi gerekir.
Olay tarihinde yürürlükte olan 5510 sayılı Kanunun 12. maddesi hükmüne göre alt işveren , bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Somut olay incelendiğinde, Ulaştırma ve Denizcilik Haberleşme Bakanlığı 5. Bölge Müdürlüğünün cevabi yazısı ile, C2 belgelerinin davalıya ait olduğu, dava dışı şirket adına herhangi bir yetki belgesi verilmediğinin belirtilmesi, işe giriş bildirgesinin kazadan sonra davalı şirket tarafından verilmesi ve dosyadaki tanık beyanları ile taraflar arasındaki sözleşmeler dikkate alındığında, davalının işveren olduğunun aksinin eş değer resmi belgelerle kanıtlanmadığı anlaşılmış olup, mahkemece davalı şirketin asıl işveren, dava dışı …. Lojistik Gıda Tur. Pet. Tar ve San. Ltd. Şti nin alt işveren olarak kabulü ile buna göre rücu alacağının tespiti yoluna gidilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz 10.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.