YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/789
KARAR NO : 2014/1471
KARAR TARİHİ : 27.01.2014
Mahkemesi : Bursa 5. İş Mahkemesi
Tarihi : 10.12.2012
No : 2009/575-2012/849
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda davacı, 2006 yılı Ekim ayından 2009 yılı Mayıs ayında iş aktinin feshedildiği tarihe kadar davalı işverenlere ait işyerinde satış elemanı olarak çalıştığının tespitini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 01/10/2006-25/01/2008 tarihleri arasında davalılar Ş.. Ş.. ve S.. G..’a ait işyerinde, 25/01/2008-12/05/2009 tarihleri arasında davalı Ş.. Ş..’e ait işyerinde 1 gün hariç sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespitine (20/04/2008 tarihinde 1146521.16 sicil sayılı işyerinden bildirilen bir gün dışında) karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.Mahkemece, re’sen tanık araştırması yapılmaksızın davacı iki komşu işyeri tanığının beyanları esas alınarak ve davalıların işveren sıfatları araştırılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.Şu halde, re’sen araştırma ilkesi doğrultusunda; uyuşmazlığa konu dönemin tamamını kapsar şekilde çalışması bulunan bordro tanıkları re’sen belirlenerek, beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde, sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren, ya da, bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler
re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da, bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; davalı işverenlerin vergi mükellefiyetlerinin başlama tarihleri ve işverenlik sıfatları araştırılmalı, çalışmanın varlığı, tam zamanlı olup olmadığı, işin ve işyerinin kapsamı gözetilerek belirlenmeli, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra, elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kuurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.