YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/6894
KARAR NO : 2014/13576
KARAR TARİHİ : 02.06.2014
Mahkemesi :Bodrum 1. Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Tarihi :19.12.2013
No :2012/203-2013/1118
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir
Hükmün, davalı SGK ve Belediye Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 05.05.2000-17.09.2008 tarihler arasında davalı Belediyede temizlik elemanı olarak çalıştığını ve bu sürelerin tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının, davalı belediyede, 05/05/2000-17/09/2008 tarihleri arasında işçi olarak toplam 3012 gün çalıştığı, bu sürenin 250 gününün bildirimlerinin yapıldığı ve primlerinin ödendiği (taleple sınırlı olarak) 2586 günün bildirimlerinin yapılmadığı ve primlerin ödenmediğinin, davacının döneme ilişkin ücretlerinin, 2000 yılı için aylık 303,60 TL brüt, 2001 yılı için aylık 333,90 TL brüt, 2002 yılı için aylık 367,20 TL brüt, 2003 yılı için aylık 403,90 TL brüt, 2004 yılı için aylık 444,30 TL brüt, 2005 yılı için aylık 489,00 TL brüt, 2006 yılı için aylık 537,90 TL brüt, 2007 yılı için aylık 750,00 TL brüt, 2008 yılı için aylık 792,00 TL brüt olduğunun tespitine dair hüküm tesis edilmiştir. Mahkemenin kabulü eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
İncelenen dava dosyasında, Mahkemece yapılacak iş , talep konusu dönemde temizlik hizmetlerinin taşeron şirket tarafından gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun Belediye Başkanlığı’ndan sorulması ve ilgili tüm belgelerin istenmesi, taşeron şirket tarafından gerçekleştirildiğinin belirlenmesi halinde HMK 124. Maddesi gereği gerçek
işverenin tespit edilip davaya dahil edilmesi, Belediye Başkanlığı tarafından temizlik faaliyeti gerçekleştirilmiş ise, talep konusu dönemde temizlik işi için Kurum’a kaç kişinin bildiriminin yapıldığının, dönemsel olarak sayının değişip değişmediğinin ve Belediye’nin temizlik işçi kapasitesinin ne olduğunun belirlenmesi ayrıca, davalı Belediye tarafından sunulan Encümen Kararlarına göre, dönemsel olarak mevsimlik işçi çalıştırıldığı ancak bu işçilerin isimlerinin bildirilmediği görülmekle, davalı Belediye Başkanlığından, bu Encümen Kararlarına istinaden çalıştırılan işçilerin isim listesinin istenmesi, giderek çalışmanın geçtiği işyerinin resmi bir işyeri olması ve kamu kuruluşlarında çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğundan, Mahkemece, çalışmanın geçtiği iddia edilen döneme ilişkin işveren nezdindeki ücret tediye bordroları ve konuya ilişkin tüm belgeler eksiksiz olarak getirtilip, anılan belge ve bordrolardan sigortalının imzasını içerenlerden, imza aidiyeti yönünden çekişme bulunmayanlar ile, hata, hile, ikrah halleriyle sakatlığı iddia ve kanıtlanamayan belgelerin içeriklerinde gösterilen gün kadar çalışmanın karinesini teşkil edeceği göz önüne alınmalı, şayet, işveren hiçbir kayıt ibraz edemiyorsa, bunun sebebi sorularak ve fiili imkansızlık varsa, davacı ile birlikte çalışan bordro tanıkları dinlenilerek, varsa, tarafların göstereceği tüm deliller toplanarak, gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra yapılan işin fiili olup olmadığı araştırılmalı, Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin hangi nedenle bildirim dışı kaldığı yeterince araştırma konusu yapılarak, ortaya çıkacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan eksik değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar SGK Başkanlığı ve Belediye Başkanlığı vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde Turgutreis Bel. Bşk.’na iadesine, 02.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.