YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/4231
KARAR NO : 2014/10432
KARAR TARİHİ : 09.05.2014
Mahkemesi : Mersin 2. İş Mahkemesi
Tarihi : 16.07.2013
No : 2008/241-2013/539
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanının reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı şirkete ait işyerinde, 15.03.2002-15.03.2007 tarihleri arasında kesintisiz geçen çalışmaların tespitini talep etmiş olup; davacının şahsi sicil dosyasında, 13.11.2003-15.03.2004 arası davalılar murisi İnci Orhan işyerinden, 30.04.2004-15.03.2007 tarihleri arasında davalı K.. O.. İşyerinden aylık 15 gün üzerinden bildirimlerinin bulunduğu anlaşılmıştır. Uyuşmazlık, davacının, davalı işyerinde, talep konusu dönemde, kesintisiz olarak fiilen çalışıp çalışmadığı noktasındadır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalı, 506 sayılı Kanunun 79. maddesine 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı yasayla eklenen “Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını açıklayan bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenmesi şarttır.” düzenlemesi uyarınca, anılan tarih sonrasına ilişkin eksik bildirimlerin dayanağı belgelerin Kuruma ibraz edilip edilmediği de incelenip, aksine durumda, Kurumun eksik bildirim nedeniyle, re’sen tahakkuk işlemi gerçekleştirip gerçekleştirmediği yönü araştırılmalıdır.
İnceleme konusu davada; Mahkeme, davalı işyerinin Milli Eğitim denetiminde olan bir işyeri olduğu, bu nedenle, çalışmaların resmi kayıtlara geçmesi gerektiği, dinlenen bordro tanıklarının, davacının çalışma iddiasını doğrulamadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar vermiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir. Şu halde, re’sen araştırma ilkesi gereğince, Kuruma bildirim yapılan dönemlerde aylık otuz günden az bildirilen çalışmaya ilişkin açıklayıcı bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenip eklenmediği, eklenmemişse, Kurumun eksik bildirim nedeniyle, re’sen tahakkuk işlemi gerçekleştirip gerçekleştirmediği araştırılmalı; bunun dışında, sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının, hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da, bildirim dışı kaldığı hususu, gereğince araştırılmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, böylece, bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.