YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/3771
KARAR NO : 2014/9876
KARAR TARİHİ : 05.05.2014
Mahkemesi :Gaziantep 2. İş Mahkemesi
Tarihi :16.12.2013
No :2012/346-2013/690
Dava , hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmda belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
Dava, 01.12.2009-26.05.2012 tarihler arasında davalı şirkette geçen çalışmaların tespitine ilişkin olup şirket tarafından 01.12.2010-28.02.2011 ile 12.09.2011-09.06.2012 tarihler arasında Kurum’a bildirilmiş çalışmalarının bulunduğu, Mahkemece, davalı iş yerinin 01/12/2010 tarihinde Yasa kapsamına alındığı, davacının 28/02/2011 tarihli dilekçe ile işyerinden istifa ederek ayrıldığı, dilekçe içeriğine ve imzaya itiraz edilmediği, bu istifa dilekçesi ile davacının davalı işyerinden kendi isteği ile ayrılmış olduğunun kabul edilmesi gerektiği, davacının davalı işyerinde çalıştığı sürelerin kuruma bildirildiği, bunun dışında çalışmasının bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine dair hüküm tesis edilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda; davacının, talep konusu dönemde kesintisiz olarak davalı işyerlerinde çalışıp çalışmadığı noktasında; Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Dosyanın tetkikinde, davacının 08.07.2011 tarihinde davalı işyerine ait ……. plakalı aracı kullanırken almış olduğu ceza tutanağının mevcut olduğu ayrıca, 11.08.2011 tarihinde davacının ifadesine göre, “davalı işyerine ait elektrikli bisiklet” ile seyir halinde iken geçirmiş olduğu kaza tespit tutanağının bulunduğu, tanık beyanlarına göre de, davalı işyerine ait elektrikli bisikletin bulunduğu beyan edilmiş olduğu, yine davacı tarafından sunulan 05.04.2011 ile 02.05.2011 tarihli 2 adet Ü.. K.. Lisesi’ne mal teslim edildiği ve davacı tarafından paranın teslim alındığı anlaşılmakta olup davalı işyeri tarafından bunun tahsilat olarak kabul edilmediği belirtmiş ise de, mevcut belgeler dikkate alınarak, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalışmaları ile ilgili tüm belgeler davalı Kurumdan; puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın davacıya aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından , işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı, dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, tespiti istenen dönemde davalı işyerinde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 05.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.