YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/2905
KARAR NO : 2014/9579
KARAR TARİHİ : 29.04.2014
Mahkemesi : İzmir 11. İş Mahkemesi
Tarihi : 29.11.2013
No : 2012/677-2013/552
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı yasanın 86. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 63/A bendi hükmüne göre; yaşlılık aylığı almakta iken çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıklarının bu çalışma olgusuna dayalı ve onunla sınırlı olarak kesilmesi gerektiğini düzenlediği, 506 sayılı Kanun’un 63/B bendi hükmünde ise, tekrar çalışma başlangıcından, çalışma olgusu süresince, sigortalı adına sosyal güvenlik destek primi ödenmesi suretiyle, sigortalıya bağlanan yaşlılık aylığının ödenmesine devam edileceğinin düzenlendiği, yaşlılık aylığı almakta iken tekrar çalışmaya başlayan sigortalı için, 506 sayılı Kanunun 63. maddesinin son fıkrası, sigortalılara 506 sayılı Kanunun 63. maddesinin A ya da B bendinden yararlanmak için bir tercih hakkı tanıdığı nazara alınmalıdır.
Somut olayda; davacı, 01.01.1997-15.04.2010 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının tespitini istemiş, mahkemece, 01.01.1997-01.07.2006 tarihleri arasındaki çalışma iddiasının, bu dönemde 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu Bağ-Kur sigortalı olması nedeniyle hizmet akdi olarak kabul edilmesi mümkün bulunmaması, 01.07.2006 – 15.04.2010 tarihleri arasında İnönü Mah.Z. Ö. Cad.No. … Ayrancılar/İzmir adresinde bulunan 1140247.35 s.sayılı Necdet Demirli ve Kard.Koll.Şti’ne ait peynir imali işyerinde hizmet akdine istinaden asgari ücret ile 1365 gün çalıştığı, bu çalışmasının, davalı SGK.na bildirilmediği anlaşılmış ise de; hizmet akdine istinaden, SGDP’ne tabi çalıştığından, çalışılan bu sürelerin, sigortalılık süresinden sayılmasının kanunen mümkün bulunmaması nedeniyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Yukarıda anlatılanlar ışığında, incelenen dava dosyasında; mahkemece, 01.01.1997-01.07.2006 tarihleri açısından verilen red kararı Dairemizce uygun bulunmuş, 01.07.2006-15.04.2010 tarihleri açısından verilen red kararı ise yerinde görülmemiştir. Davacının 01.07.2006 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı alması nedeniyle, talebi tam olarak açıklattırılmak suretiyle, isteminin, 506 sayılı Yasa’nın 63/A maddesi kapsamında aylığı kesilerek tüm sigorta kollarına tabi çalışmasının tespiti mi, yoksa, 63/B kapsamında Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi çalışmanın tespiti mi olduğu hususu netleştirilmeli, talep varsa, çalışma olgusu araştırılmak suretiyle, bu süre zarfında Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi çalışmanın tespitine karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan, eksik değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 29.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.