YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/2827
KARAR NO : 2014/9577
KARAR TARİHİ : 29.04.2014
Mahkemesi :Ankara 14. İş Mahkemesi
Tarihi :17.12.2013
No :2011/1063-2013/749
Dava, 05.08.2003-25.10.2011 tarihleri arasında davalıya ait … plakalı minibüste şoför olarak hizmet akdine dayalı geçen çalışmaların tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır .
Somut olay, incelendiğinde; mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli ve elverişli görülmemiştir. Dosyadaki trafik ceza kayıtları incelendiğinde, davacı hakkında 2004 yılında dava dışı …, …, … Plakalı araçlardan kayıt bulunduğu gibi davacının çalıştığını iddia ettiği minibüsten başka şahıslar hakkında da ihtilaflı dönem içerisinde trafik ceza kayıtları bulunduğu, diğer yandan davacının 19.09.2008-20.11.2011 tarihleri arasında Bağ-Kur kaydının bulunduğu anlaşılmakla, mahkemece yapılacak iş; davacı isticvap edilerek trafik ceza kayıtları nazarında ihtilaflı dönemde başka araçlarda çalışıp çalışmadığı, çalışmış ise hangi zamanlarda çalıştığı açıklattırılmalı, mezkur minibüste davacı ile birlikte vardiyalı olarak çalışan kişi yada kişiler ile aynı araçtan haklarında trafik ceza kaydı bulunan kişiler dinlenilmeli, gerektiğinde aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ile davacının çalışmalarını bilebilecek tarafsız tanıklar yöntemince gerekirse re’sen saptanarak, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, tanıkların Kurum kayıtlarında görünen çalışmalarına ilişkin belgeler getirtilerek şoför olarak çalışıp çalışmadıkları, çalışmışlarsa işverenlikleri araştırılarak beyanları denetlenmeli, davacıya ait Bağ-Kur şahsi sicil dosyası getirtilmeli, vergi-oda-sicil kayıtlarının varlığı usulünce araştırılarak çakışan sigortalılık yönünden yöntemince değerlendirme yapılmalı, böylelikle bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan H.. A..’a iadesine, 29.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.