YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/22906
KARAR NO : 2015/2074
KARAR TARİHİ : 12.02.2015
Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, yargılamın iadesi yolu ile Bağ Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulü kararı verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Yargılamanın iadesi ile ilgili hükümler 6100 sayılı HMK.’un 374 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş, 375. madde de iade nedenleri sayılmış, 377. Maddesinde süresi belirtilmiş ve özellikle ön incelemesinin nasıl yapılacağı da 379. Madde de açıklanmıştır.
Yargılamanın iadesi talebi, madde gereğince taraflar davet edip dinledikten sonra;
a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığı,
b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığı,
c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığı, yönünden mahkemece resen incelenmelidir. Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder. O halde mahkemece öncelikle yargılamanın iadesi isteminin koşulları olup olmadığı yönünden incelenmeli, koşulları var ise yargılamanın iadesi istemi kabul edildikten sonra davanın esası hakkında bir karar verilmelidir.
Somut olayda; oda kaydı Kurumca geçersiz sayılmasına istinaden 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılık tescili 15.10.1973 tarihinden 10.04.1981 tarihine çekilen davacı, … (…) ve … Kuaförler ve Berberler Odası … Erkek ve Kadın Berberler Derneği aleyhine 15.10.1973 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalılığının tespitine yönelik İş Mahkemesinin 2000/413 Esas sayılı dosyası üzerinden 26.01.2000 tarihinde açtığı dava hakkında Mahkemece, davanın reddine dair verilen hüküm, temyiz edilmeksizin 03.05.2001 tarihinde kesinleşmiştir. Davacı, …… (…) ….. Kuaförler ve Berberler Odası …. Erkek ve Kadın Berberler Derneği aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2009/307 Esas sayılı dava dosyasında, 02.06.2009 tarihinde açtığı dava ile 15.10.1973 tarihinde davalı derneğe üye olduğunun tespitini talep ettiği, mahkemece davacının davalıderneğe 15.10.1973 tarihinde üye olduğunun tespitine yönelik davanın kabulüne dair hükmünün onanmasına dair Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilamına ilişkin davalılardan … vekilinin karar düzeltme istemi, Yargıtay 4. Hukuk Dairesince 25.12.2012 tarihinde reddedilerek kesinleştiği, anlaşılmaktadır.
Eldeki dava; İş Mahkemesinin temyiz edilmeksizin kesinleşen 2000/413 E. ve 2001/154 K. sayılı dava dosyasındaki hükmün, 25.12.2012 tarihinde kesinleşen Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/307 E. – 2009/574 K. sayılı ilamı ile çeliştiğinden 6100 sayılı HMK. 375/ı maddesi uyarınca , İş Mahkemesinin 2000/413 E. ve 2001/154 K. sayılı dava dosyasının yargılamasının iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, HMK 375/1-(ı) maddesi ve kesinleşen Asliye Hukuk Mahkemesinin kararına istinaden yargılamanın yenilenmesi talebenin kabulüne, davacının zorunlu Bağ-Kur sigortalılığının 15.10.1973 tarihinde başladığının tespitine yönelik davanın kabulüne karar verilmiştir.
Yargılamanın iadesine neden olarak gösterilen Asliye Hukuk Mahkemesinin dava dosyası ile yargılamanın iadesi istenen İş Mahkemesinin dava dosyasındaki dava konuları farklıdır. Bu nedenle, davacının yargılamanın iadesi isteminin nedeni HMK 375/1-(ı) bendi değil, HMK’nın 375/1-(ç) bendi olup, 6100 sayılı HMK’nun 377. maddesinde yer alan “ Yargılamanın iadesi süresi; …..(c) Yeni belgenin elde edildiği veya hilenin farkına varıldığı, …tarihten itibaren üç ay ve her hâlde iade talebine konu olan hükmün kesinleşmesinden itibaren on yıldır.” şeklinde düzenlendiği gözetildiğinde, İş Mahkemesinin 2000/413 E. ve 2001/154 K. sayılı hükmünün 03.05.2001 tarihinde kesinleştiği, yargılamanın iadesine konu davanın ise 04.03.2013 tarihinde açıldığı, 10 yıllık yargılamanın iadesi davası açma süresinin geçtiği anlaşılmakla, davanın reddi gerekirken, mahkemece, ilamında yazılı gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.