YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/21208
KARAR NO : 2014/25925
KARAR TARİHİ : 08.12.2014

Mahkemesi : Zonguldak 3. İş Mahkemesi
Tarihi : 24.06.2014
No : 2011/792-2014/550

Dava, sigorta başlangıcının tespiti ve malulen emekli sayılma istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı gerekçelerle davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 76’ncı maddesi uyarınca, hâkim bir davada sadece tarafların ileri sürdükleri maddi vakıalar ve netice-i taleple bağlı olup, dayandıkları kanun hükümleri ve onların tavsifleriyle bağlı olmadığından yürürlükteki kanunları re’sen tatbik ederek, iddia ve müdafaadaki netice-i talepleri karara bağlamakla mükelleftir.
Görülmekte olan dava; 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra henüz derdest olup, sosyal güvenlik hukukunun kamu düzeni ile ilgili olması nedeniyle, sigortalı veya hak sahipleri lehine getirilen yasal düzenlemelerin derdest davalara da uygulanması gerekeceği tartışmasızdır.
22.09.2010 tarihli dilekçe ile hastaneye sevk edilip, maluliyet durumunun tespit edilmesini isteyen 23.04.1973 doğumlu davacının, 30.06.2011 tarihi itibariyle 2872 gün toplam isteğe bağlı ve 4/a sigortalılığının olduğu, sevk üzerine düzenlenen Karaelmas Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nin 28.01.2011 tarihli Sağlık Kurulu raporunda; “sağ krural bölgede diz 10 cm aşağısında 1,5 cm çap artışı sağ bacak önde yüzde ayak bileğine kadar uzanan hiperpigmente renk değişikliği ” tanısı konulmuş, vücut fonksiyon kaybı yönünde herhangi bir oran öngörülmemiştir. Sigortalının itirazı üzerine düzenlenen 21.12.2012 tarihli Yüksek Sağlık Kurulu raporunda da; %60 oranında çalışma gücünün kaybettiği için ve sigortalının malul sayılmasına ve maluliyet başlangıcının Zonguldak Kararelmas Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıklar Ana Bilim Dalı’nın 08.04.2011 tarihli rapor olduğu belirtilmiştir.
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun’un 25’inci maddesi ile tüm sigortalılar açısından “malul sayılma” şartları yeniden düzenlenmiştir. Bu kapsamda; 4/a ve 4/b’li sigortalılar için “…çalışma gücünün veya iş kazası veya
meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği…” Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu Kurumun Sağlık Kurulunca tespit edilenlerin malul sayılacağı belirtilmiştir.
Anılan Kanun’un 26’ncı maddesinde ise; “Sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;
a) 25 inci maddeye göre malûl sayılması,
b) En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
c) Malûliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması, halinde malûllük aylığı bağlanır.
Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.” hükmü getirilerek, “malullük aylığı” bağlanma şartları düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, davanın yasal dayanaklarından biri de 5510 sayılı Yasanın 28. maddesinin 4. ve 5. fıkraları olup, anılan madde “…sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25’inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum sağlık kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının; a) %50 ila %59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün, b) %40 ila %49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94’üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tabi tutulabilirler.” hükmünü içermektedir.
Sigortalı olmak ve sigorta haklarından yaralanmak kamu düzenine ilişkin, kişiye bağlı, vazgeçilemez ve kaçınılamaz hak ve yükümlülük doğuran bir hukuksal statü meydana getirmektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 325. maddesinde de; tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işlerde, hâkim tarafından resen başvurulan deliller için gereken giderlerin bir haftalık süre içinde taraflardan birisi veya belirtilecek oranda her ikisi tarafından ödenmesine karar verileceği, belirlenen süre içinde bu işlemlere ait giderleri karşılayacak miktarda avans yatırılmazsa, ileride bu gideri ödemesi gereken taraftan alınmak üzere hazineden ödenmesine hükmedileceği öngörülmektedir. Somut olayda;davacı tarafın talebi, 5510
sayılı kanunun 28/4 maddesine göre, maluliyete dayalı olarak yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkindir. Mahkemece, 5510 sayılı kanunun 26. Ve 27. maddelerindeki malulluk aylığı bağlanma koşulları ile karıştırılarak yazılı şekilde kabul kararı verilmiştir. Şayet, davacı isticvap edilerek talebinin 26.maddeye dayalı maluliyet aylığı bağlanmasına ilişkin olduğunu kabul ederse, 01.05.2011 tarihinden itibaren maluliyet aylığı bağlanmasına karar verilmelidir. Davacı, eğer, dava dilekçesindeki gibi maluliyete dayalı yaşlılık aylığı talebinde bulunacaksa, bu takdirde 5510 sayılı yasanın 28. maddesindeki koşullar araştırılıp sonucuna göre karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 08.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.