YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/20128
KARAR NO : 2015/21969
KARAR TARİHİ : 14.12.2015
Mahkemesi : Kütahya 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 15.11.2012
No : 2009/678-2012/741
Dava, davalıların murislerine yersiz ödenen aylıkların tahsili istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar İ.. Ö.., M.. Ö.. ve S.. Ö.. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalıların 23.06.2007 tarihinde vefat eden murisleri K… Ö…..’ın, 3201 sayılı Kanuna göre 506 sayılı Yasa kapsamında borçlandığı yurtdışı sigorta süresi gözetilerek 01.02.1995 tarihinden itibaren bağlanan yaşlılık aylığının, Almanya’da 01.02.1995- 19.11.2003 tarihleri arasında sigortalı olduğu gerekçesi ile Kurumca iptal edilip, bu dönemde ödenen yersiz aylıkların 27.10.2003 tarihinde tahsil edildiği, ancak bu tarihten sonrada aylık ödenmeye devam edildiği, Almanya’daki sigortalılığını gösterir 05.02.2009 tarihli TR 4 belgesi incelendiğinde, 30.04.2002 tarihine kadar “pflichtbeitragszeit” (zorunlu sigortalılık) süresinin olduğu, ancak 01.03.2003 tarihinden itibaren Almanya’da “Rentenbezug (emekli aylığı)” aylık aldığı, Kurumca iş bu dava ile 20.11.2003- 19.07.2007 döneminde ödenen yersiz aylıkların tahsili için dava açıldığı görülmüş; Mahkemece, aylığın iptal edilmesine rağmen sehven ödendiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
3201 sayılı Kanunun 6. maddesinin (A) bendi gereğince, borçlanılan yurtdışı sürelerine dayanılarak aylık tahsisi yapılabilmesi için yurda kesin dönülmüş olması gerekir. Anılan Kanun maddesinin aylıkların kesilmesinin düzenlendiği (B) bendinin 5754 sayılı Kanunun 79. maddesi ile değiştirilip uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan ve madde bendinde 5997 sayılı Kanunla yapılan sonraki değişikliklerinde de varlığını koruyan düzenlemesinde, 3201 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanların, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıklarının, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesileceği belirtilmiştir.
./..
Davalılar murisinin, Türkiye’de yaşlılık aylığı alırken, 01.03.2003 tarihinden itibaren Almanya’da “Rentenbezug (emekli aylığı)” aylık aldığı anlaşılmakta olup; Mahkemece, bunun sonucu olarak 20.11.2003- 19.07.2007 döneminde aylık ödenmesi için, özellikle murisin dava konusu dönemde “Rentenbezug” olarak tabir edilen “emeklilik aylığı” almağa başlaması da dikkate alınarak, murisin anılan dönemde ikamete dayalı sosyal yardım veya ödenek alıp almadığı araştırılarak, aylık bağlanabilmesi için anılan yasanın 6’ıncı maddesinde aranan kesin dönüş şartının mevcut olup olamadığı değerlendirilerek, varılacak sonuç çerçevesinde karar verilmelidir.
O hâlde, davalılar İ.. Ö.., M.. Ö.. ve S.. Ö.. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde İ.. Ö.., M.. Ö.. ve S.. Ö..’a iadesine, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.