YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/1978
KARAR NO : 2014/3523
KARAR TARİHİ : 24.02.2014

Mahkemesi : Silivri 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 21.12.2012
No : 2010/845-2012/737
Davacı : Ş.. Ç.. adına Av. N.. P..
Davalılar : 1-Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av. A.. Y..
2-Ş.. P..Turz.Gıda San. ve Tic.Ltd.Şti.
adına Av. A.. K..

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; davacı, 13.03.1995- 01.11.2003 tarihleri arasında davalı şirkette akaryakıt satış elemanı olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, 15.05.2000- 06.06.2003 tarihleri arasındaki, 21.07.2000- 01.08.2000 arası dönem hariç olmak üzere, dava dışı işyerlerinden bildirilen süreler dışlanarak, bildirim dışı kalan çalışmaların tespitine karar verilmiş ise de; mahkeme kararı, eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Davacının, tespit talep edilen dönem içinde 30.01.2001- 01.05.2001 tarihleri arasında 93 gün 15541 sicil numaralı dava dışı Ş.. S..Tic. Lmd. Şti’nde , 01.07.2001- 13.05.2002 tarihleri arasında dava dışı G.. S.. ve B… Hizmetleri Lmd. Şti’de, hizmetleri yer almaktadır. Dosya kapsamından, davalı Ş..P..Turizm Gıda San. Tic. Lmd. Şti’nin 06.06.2001’de ticaret siciline tescil edildiği anlaşılmakta olup, davalı şirketin 13.03.1995 tarihi itibari ile işveren sıfatının bulunmadığı belirgindir. Mahkemece, davacının tespiti istenen dönemde kısmi çalışmalarının bulunduğu, dava dışı Ş.. S.. Tic. Lmd. Şti ile davalı şirket arasında bağlantı olup olmadığı hususu da yeterince araştırılmamıştır.Ayrıca, 13.03.1995- 15.05.2000 ile 06.06.2003- 01.11.2003 tarihleri yönünden yapılan araştırma da hüküm kurmaya elverişli ve yeterli değildir.
Mahkemece, öncelikle, davalı şirketin tescil tarihi öncesi döneme ilişkin talep yönünden işveren sıfatı belirlenmeli, tespit edilecek işverene, HMK. 124. maddesi dikkate alınmak suretiyle husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli, husumet yöneltildiğinde, anılan işverenin göstereceği deliller toplanmalı; Mahkemece, re’sen araştırma ilkesi doğrultusunda davalı işyerinin bordrolarında uyuşmazlığa konu dönemin tamamını kapsar şekilde çalışması bulunan bordro tanıkları re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyasının varlığı araştırılarak celbedilmeli ve işçilik hakları davasında dinlenen tanık anlatımları ile bu dosyada bilgi ve görgüsüne başvurulan tanık anlatımları karşılaştırılmalı, varsa çelişki giderilmeli sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; işyerinde Kurum tarafından yapılmış tespit ve müfettiş raporu bulunup bulunmadığı araştırılmalı, çalışmanın tam zamanlı olup olmadığı, işin ve işyerinin kapsamı gözetilerek belirlenmeli, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalı şirkete iadesine, 24.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.