Yargıtay Kararı 10. Hukuk Dairesi 2014/12624 E. 2014/17059 K. 09.09.2014 T.

YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/12624
KARAR NO : 2014/17059
KARAR TARİHİ : 09.09.2014

Mahkemesi : Eskişehir 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 24.12.2013
No : 2013/625-2013/1176

Dava, işe giriş bildirgesi ve sigortalılığın resen iptaline ilişkin Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi hükmü gereği davanın yasal dayanağının 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesidir.
Anılan Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; Kurumca, 14.07.2008 tarihli Kontrol Memurluğu Raporuna istinaden, 2008/4 döneminde (26.04.2008- 27.04.2008 tarihlerinde) 2 gün hizmet bildirimi yapılan davacı sigortalının, fiili çalışmasının söz konusu olmadığı gerekçesiyle, işe giriş bildirgesi ile hizmetlerinin iptal edildiği, eldeki davanın ise; söz konusu iptal işleminin iptaline ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Sözü edilen raporun incelenmesinden; davacının, uydu anteni reklam filminde rol aldığı, davacı ile birlikte reklamda yer alan diğer çocuklardan bir kısmının çok küçük olduğu, yürümeyi yeni öğrendikleri ve konuşmalarının düzgün olmadığı, işyerinin tescil aşamasında 2 sigortalı çalıştıracağını belirtmesine rağmen 2008/4. döneminde 48 kişinin bildiriminin yapıldığı, işverenden istenilen çalışanlara ilişkin evrakların hiçbirinin ibraz edilemediği tespitlerinin bulunduğu, yargılama aşamasında bilirkişi marifeti ile reklam filminin incelenmesi sonucunda; filmde uydu alıcısı reklamının yapıldığı ve 4 dakika 17 saniye sürdüğü, davacı ile birlikte 43 çocuğun yer aldığı, çocuklardan konuşabilenlere “Redline uydu alıcısı Ufuk Uydu” cümlesinin
tekrarlatıldığı, bir yaşın altında ya da bir yaş civarlarında olup konuşamayan çocukların arka fon kısımlarına konuşma balonu çizilmek suretiyle bu ifadenin yazıldığı, 13 yaşında olan davacının reklamda yer alma süresinin 4 saniye olduğu, filmin yerel televizyonda bir defa yayınlandığı anlaşılmakta olup, dinlenen davacı tanığının, şirketin muhasebecisi olduğu ve çekimleri kendisinin yaptığını belirttiği, davacı bordro tanığının ise; davacının, patronunun yeğeni olduğunu belirterek çalışmayı doğruladıkları, uydu alıcısı reklamı yapılan işyeri sahibi ile davacı tanığı muhasebecinin soyadlarını taşıyan ikişer çocuğun da aynı dönemde sigortalı olarak hizmetlerinin bildirildiği, 2008/4, döneminde davalı şirket işyerinden 48, 2008/5. döneminde ise, toplam 4 kişinin bildirildiği, konuya ilişkin sözleşme, fatura gibi yazılı belgelerin dosya içerisinde yer aldığı, hizmet bildiriminde bulunulan şirketin 24.04.2008 tarihi itibariyle ticaret siciline tescilinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, işyerinin faal olduğu, çalışmaların Kuruma bildirildiği, fiili çalışmanının reklam filmi ile tespit edildiği ve dinlenen davacı tanıklarının beyanlarına istinaden, davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmakta ise de; verilen hüküm yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup, reklam filminde konuşamayan çocuklar da dahil olmak üzere 43 çocuğun ardı ardına yer aldığı, fiili denetim sonucunda işyerinin 33 m2, iki oda bir lavabodan ibaret olduğu ve iki çalışma masası ve iki bilgisayarın bulunduğu, 2008/4, döneminde 48, 2008/5. döneminde 4 sigortalı hizmetinin bildirildiği, işyeri sigortalısı ve şirket ortağı Sibel E.’nun, kontrol memurluğu raporunda imzalı beyanı ile; “… çekim işlerinin işyerinde gerçekleştirildiğini, …Nisan 2008 çalışanlarından bazılarının 23 Nisan törenlerinde ve okullarda broşür dağıttığı, sosyal sorumluluk projelerinde görev aldıklarını…” ifade ettiği, şirket tescilinin ise 24.04.2008 tarihinde gerçekleştiği, reklam filmi karşılığı işverenden tahsil edilen reklam bedeli ile reklamda yer alan 43 çocuğa ödenen ücret ve reklam filminin yerel televizyonda yayınlanmasına ilişkin ücretler toplamı da dikkate alındığında, işyerinin fiziki şartları, çalışan sayısı, işyeri ortağının denetim sırasındaki beyanları ile tüm dosya kapsamından, çalışmaların fiili olmadığının kabulü ile davanın reddi gerekirken, kabulüne karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma sebebidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.