YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/12468
KARAR NO : 2014/16726
KARAR TARİHİ : 08.09.2014

Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi

Dava, 2926 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanununun 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne, kısmen konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 7.maddesi delaletiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 2,3,6,9 ve 10. maddeleridir.
Mahkemece bozmaya uyulması sonucu artık bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakta ise de, bu Kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Hukuk Genel Kurulu’nun 18.10.1989 gün 541-534, 21.2.1990 gün 10-117; 7.10.1990 gün 439-562; 19.2.1992 gün 635-82; 23.2.1994 gün 936-94; 03.03.2010 gün ve 2010/12-81-118; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 E. 2006/573 K; 15.10.2008 gün ve 2008/19-624 E. 2008/632 K ile 17.02.2010 gün ve 2010/9-71 E. 2010/87 K. sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Mahkemece tarafların beyanlarının alınıp bozmaya uyulmasına da karar verildikten sonra yapılacak iş; bozma gereklerinin yerine getirilmesi olmalıdır. Zira, mahkemece bozmaya uyulması yönünde oluşturulan karar, bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hakkın gerçekleşmesine neden olur.
Somut olayda, Mahkemece, 24.12.2011 tarihli kararda davacının 01.02.1997-01.03.1997 tarihleri arasındaki dönem yönünden de 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespitine karar verildiği, Dairemizin 05.11.2012 tarihli kararı ile mahkemenin anılan kararı bozulmuş ise de belirtilen tarihler arasındaki döneme yönelik hükmün bozma kapsamı dışında bırakıldığı, mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilmesi sonucu, ilk kararda bozma kapsamı dışında kalan 01.02.1997-01.03.1997 tarihleri arasındaki sigortalılık sürelerine yönelik davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşmuş ve anılan dönemin Kurumca da kabul edilmediği anlaşılmıştır. Olayda, usulü kazanılmış hakkın gerçekleşmesine engel olacak istisnai bir durum da bulunmadığına göre, artık anılan döneme yönelik talep yönünden tespit hükmü kurulması gerekir.
Bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın, mahkemece, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Hüküm fıkrasının 1. paragrafının silinerek yerine “Dava konusu olan 01/03/1997-25.04.2011 tarihleri arasındaki döneme ilişkin dava açıldıktan sonra davacının davalı Kurum tarafından mülga 2926 sayılı Yasa ve 5510 sayılı Yasa’nın 4/1-b maddesi kapsamında zorunlu Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunu kabul ve tescil edildiği anlaşıldığından bu döneme yönelik talebin konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, 01.02.1997-01.03.1997 tarihleri arasında davacının 2926 sayılı Yasa kapsamında zorunlu Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine” sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 08.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi