YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11196
KARAR NO : 2014/16594
KARAR TARİHİ : 03.07.2014
Mahkemesi : İstanbul 11. İş Mahkemesi
Tarihi : 27.02.2014
No : 2010/425-2014/177
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverene ait, İ.. Caddesi B.. Sokak No:.. İstinye/Sarıyer adresinde bulunan evde ev hizmetleri işyerinde 15.07.1999-26.10.2007 tarihleri arasında kesintisiz ve sürekli çalışmanın tespiti istemine ilişkin olan davada; mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de; hüküm, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez”. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki dosyada, davacının davasının kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, bu konuda yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Davacının dava dilekçesinde davalıya ait evde 15.07.1999-26.10.2007 tarihleri arasında 8 yıl boyunca sigortasız çalıştığını, davacının 01.07.1999 tarihli ve 09.07.1999-260899 varideli dava dışı işyeri olan B.. Giyim San. Tic. Ltd. Şti.’den işe giriş bildirgesi bulunması, davalı işyeri dışındaki bu yerden davacının hizmet cetvelinde 1999/2 döneminde 30 gün, 1999/3 döneminde 60 gün, 2000/1 döneminde 15 gün çalışmasının görünmesi, dava dışı işyerinden 31.01.2000 tarihinde işten çıkmış olması, İstanbul 19. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/57 Esas 2012/222 Karar numaralı ilamıyla davacının davalıya karşı dava konusu dönem için açtığı alacak davasının mahkemece kısmen kabul edilmesi ve bu kararın Yargıtay 13. HD. 2012/22164 Esas 2012/28201 Karar sayılı İlamıyla onandığı hususları dikkate alındığında, 506 sayılı Kanunun 2, 5510 sayılı Kanunun 4. maddeleri uyarınca sigortalıların bir veya birkaç işveren tarafından çalışmasının olabileceği hususu göz önüne alınarak mahkemece; öncelikle davacının çalışmasının süreklilik arz edip etmediğinin netleştirilebilmesi için; konutun kapsamı, hangi işlerde çalıştığı, bu çalışmalarının ne kadar süreyle yapılabileceği, buna göre çalışmasının tam zamanlı çalışmayı gerektirip gerektirmediği, hususunda yöntemince araştırılmalı, talep konusu döneme ilişkin ödemelerin nasıl yapıldığı varsa yazılı delillerle tartışılmalı, davaya konu dönem içinde doğum, hastalık ve benzeri nedenlerle çalışmasına ara verip vermediği araştırılmalı, aynı apartmanda oturanlar ile yörede komşu işyeri sahipleri veya çalışanları kolluk vasıtasıyla araştırılarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı ve sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu açıklığa kavuşturulmalı, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 03.07.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.