YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/7363
KARAR NO : 2014/3974
KARAR TARİHİ : 27.02.2014

Mahkemesi : Bolu İş Mahkemesi
Tarihi : 28.02.2013
No : 2012/98-2013/70
Davacı : K.. S.. adına Av. M.. D..
Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına Av. N.. K..

Davacı, borçlu olmadığının tespitini ve yersiz aylık adı altında tahsil edilen 27.166,40 TL’nin ödeme tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
a-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
b- 1957-27.01.1983 tarihleri arası 7.629 prim gün sayısı üzerinden 01.02.1983 tarihinden itibaren SSK’dan yaşlılık aylığı almakta olan davacıya, 20.04.1982-29.08.1997 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılık süresi üzerinden 01.09.1997 tarihinden itibaren Bağ-Kur’dan bağlanan yaşlılık aylığı, bir kısım bağ-kur sigortalılık süresinin, zorunlu SSK’lı çalışmalar ile çakışması nedeniyle, 19.07.2011 günlü kurum işlemiyle iptal edilmiş ve çıkarılan 27.166,40 TL’lik yersiz aylık borcunun ödeme yazısı üzerine 21.03.2012 tarihinde davacı sigortalı tarafından ödenmesi üzerine de eldeki bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanaklarından olan 5510 sayılı Yasanın 96.madde kapsamında bir değerlendirme yapılmaksızın karar tesisi yerinde görülmemiştir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren (Değişik ibare:13.02.2011 – 6111 S.K./44.mad) yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, (Değişik ibare:13.02.2011 – 6111 S.K./44.mad) yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın “Yersiz ve yanlış ödemelerin tahsilini düzenleyen 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 sayılı Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin kasıtlı kusurlu davranıştan veya Kurumun hatalı işleminden kaynaklanmasına bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir.Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa, geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Belirtilen nedenlerle, 5510 sayılı Yasanın 96.Maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gerekmektedir.
Yukarıdaki maddi ve hukuki olgular birlikte değerlendirilerek, davacı sigortalının, yersiz aylıklardan kaynaklanan yersiz ödemeleri iade yükümünün, davaya konu yersiz aylık dönemini gösterir yersiz aylıklar hesap tablosu da getirtilerek 5510 sayılı Yasanın 96. Maddesinin “a” bendi çerçevesinde belirlenerek, varılacak sonuç uyarınca karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 27.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.