YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/6218
KARAR NO : 2013/17486
KARAR TARİHİ : 26.09.2013
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, tahsis başvurusunun reddine ilişkin Kurum işleminin iptali, 01.06.2009 tarihi itibarıyla yaşlılık aylığı bağlanması ve ödenmeyen 01.06.2009-01.06.2010 tarihleri arası yaşlılık aylıklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu olayda, 2006 yılındaki ödemeyle Almanya’da geçen 17.09.1986-29.10.1989 tarihleri arası 1.123 günlük ev kadınlığı süresini ….’a, 30.10.1989-02.08.2005 tarihleri arası 5.672 günlük çalışma süresini ….’ya 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlanan davacıya, 44 yaşın ikmal edildiği 2010 yılı Mayıs ayındaki ikinci tahsis başvurusu üzerine 01.06.2010 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Davacının 2009 yılı Mayıs ayındaki ilk tahsis başvurusu ise, sigorta başlangıcının 3201 sayılı Yasanın 5.madde hükmü uyarınca 27.11.1987 alınarak, 44 yaşa tabi tutulması nedeniyle red edilmiştir.
Davacı, ….’deki sigorta başlangıcının, borçlanmaya esas ev kadınlığı süre başlangıcı olan 17.09.1986 tarihi alınmak suretiyle, tahsis başvurusunun reddine ilişkin Kurum işleminin iptalini, 01.06.2009 tarihi itibarıyla yaşlılık aylığı bağlanarak, ödenmeyen 01.06.2009-01.06.2010 tarihleri arası yaşlılık aylıklarının yasal faiziyle ödenmesi istemiştir.
Mahkeme, …. rant sigortasına giriş tarihinin 30.10.1989 olması, giderek bir araştırma yapmaksızın ev kadınlığının rant sigortası kapsamında bulunmaması nedeniyle, davanın reddine karar vermiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süresini düzenleyen 5510 sayılı Yasanın 38’inci madde hükmü; malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcını; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayıl…., 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya bu Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edileceğini; kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresinin, 18 yaşının ikmal edildiği tarihte başlamış olacağını, bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin, prim ödeme gün sayısı hesabına dahil edileceğini öngörürken, ….. hükümlerini saklı tutmuştur Öte yandan, Anayasamızın 90/son maddesi uyarınca, yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olduğu gibi, normlar hiyerarşisi yönünden uluslararası sözleşme kurallarına uygulamada yasal güç tanınmakta ve bu kuralların uygulanma önceliği de haiz bulunmaktadır.
10.04.1965 tarihli resmi gazetede yayımlanarak 01.11.1965 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren…. arasında imzalanan ….. uzun vadeli sigorta kollarından olan “Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları (aylıkları)” başlıklı beşinci bölümde düzenlenen konuya ilişkin 29’uncu madde “….ii için aşağıdaki hususlar geçerlidir:
(4) Bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir …. rant sigortasına girmiş bulunması halinde, …. Rant Sigortasına girişi, Türk Sigortasına giriş olarak kabul edilir. ..” hükmünü içerirken ;
07.04.1969 tarihli resmi gazetede yayımlanarak 01.10.1969 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren …. arasında imzalanan….. uzun vadeli sigorta kollarından olan “yaşlılık, nalullük ve ölüm (aylıklar)” başlıklı üçüncü bölüm ikinci kısım ikinci fasılda düzenlenen konuya ilişkin 21’inci madde hükmü ise “..b) Bir kişi sigortalı olmadan önce Avusturya mevzuatına göre emeklilik sigortasına tabi olmuş ise, Türk mevzuatının uygulanmasında …..’daki sigortalılığın başlangıcı, sigortaya ilk giriş tarihi olarak kabul edilir.” Hükmüne yer vermiştir.
Anılan Uluslararası sözleşme hükümleri ile, sözleşme hükümlerinin düzenlendiği bölüm ve fasıllar birlikte değerlendirildiğinde; bir kimsenin Türk sigortasına girmeden önce, sözleşme hükmü kapsamında,uzun vadeli sigorta kollarından olan malüllük, yaşlılık ve ölüm Sigortalarından …. rant sigortasına girmiş bulunması halinde, rant sigortasına giriş tarihinin, Türk sigortasına giriş tarihi olarak kabul edileceğinin kabulü gerekir.
Somut olayda, davaya ve borçlanmaya konu yapılan 17.09.1986-29.10.1989 tarihleri arası …..’da geçen ev kadınlığı süresinin, yukarıda bahsedilen Uluslararası sözleşme hükmü kapsamında, uzun vadeli sigorta kollarından olan malüllük, yaşlılık ve ölüm Sigortalarından … rant sigortasına giriş niteliğinde bir sigortalılık süresi olup olmadığının usulünce yapılacak araştırmayla belirlenmesi ve böylece davacı isteminin bu çerçevede yeniden değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 26.09.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.