YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/5438
KARAR NO : 2013/22569
KARAR TARİHİ : 28.11.2013
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davacının borçlu olmadığının tespiti ile aksi yöndeki Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı SGK Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, işe girerken ağır ve tehlikeli işlerde çalışabileceğine ilişkin sağlık kurulu raporu bulunmayan ve daha sonra işe girmeden önce hastalığının mevcut olduğu anlaşılan sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile yapılan tedavi giderlerinin davacı işverenden tahsili yönündeki Kurum işleminin iptaline ilişkin olup, Mahkemece, sigortalının işe girmeden önce sağlık raporunun alınmış olması sebebiyle, davanın kabulü ile Kurum işleminin iptaline karar verilmiş ise de, mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 21 ve 76. maddeleri olup; İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık bakımından işverenin ve üçüncü kişilerin sorumluluğu başlığını taşıyan 21/3. maddesinde, “Çalışma mevzuatında sağlık raporu alınması gerektiği belirtilen işlerde, böyle bir rapora dayanılmaksızın veya eldeki rapora aykırı olarak bünyece elverişli olmadığı işte çalıştırılan sigortalının, bu işe girmeden önce var olduğu tespit edilen veya bünyece elverişli olmadığı işte çalıştırılması sonucu meydana gelen hastalığı nedeniyle, Kurumca sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği işverene ödettirilir” hükmü; İşverenin, genel sağlık sigortalısının ve üçüncü kişilerin sorumluluğu başlığını taşıyan 76/3. maddesinde ise, “Değişik fıkra: 17/04/2008-5754 S.K./46. mad) İlgili kanunları gereğince sağlık raporu alınması gerektiği halde sağlık raporuna dayanmaksızın veya alınan raporlarda söz konusu işte çalışması tıbbî yönden elverişli olmadığı belirtildiği halde genel sağlık sigortalısını çalıştıran işverenlere, bu nedenle Kurumca yapılan sağlık hizmeti giderleri tazmin ettirilir. Sağlık kurulu raporu ile belli bir işte çalışamayacağı belgelenen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki kişiler bu işte çalıştırılamaz. Bu kişileri çalıştıran işverenler, genel sağlık sigortalısının aynı hastalık sebebiyle Kurumca yapılan masraflarını ödemekle yükümlüdür. Tedavinin sona erdiğine ve çalışılabilir durumda olduğuna dair Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından belge almaksızın başka işte çalışan genel sağlık sigortalısının aynı hastalığı sebebiyle yapılan tedavi masrafları ise kendisinden alınır” hükmü düzenlenmiştir.
Anılan maddelere göre, işverenin Kuruma karşı parasal sorumluluğunun doğması için;
1-Çalışma mevzuatında sağlık raporu alınması gerektiği belirtilen işlerde,
A) Böyle bir rapora dayanılmaksızın,
B) Veya eldeki rapora aykırı olarak,
C) Bünyece elverişli olmadığı bir işte çalıştırılmış olması,
2-Sigortalının hastalığının,
a) Bu işe girmeden önce var olduğunun tespit edilmesi,
b) Veya böyle bir işte çalıştırılması sonucu meydana gelmesi,
3-Bu hastalık nedeniyle Kurumca, sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi/tedavi giderlerinin yapılması,
Koşullarının tümüyle gerçekleşmesi, Kurumun ödenek ve giderlerde bulunmasına neden olan hastalık olayı ile işverenin yükümünü yerine getirmemesi arasında uygun neden sonuç bağının bulunması, sigortalının yaptığı işin ağır ve tehlikeli işler kategorisine girmesi yanında yaptığı işinde ağır ve tehlikeli işlerden sayılması gerekmektedir.
Bu nedenle, mahkemece, öncelikle “inşaat malzemeleri (çimento, tuğla, demir, kireç, mozaik vb.) imalatı–alımı–satımı–nakli” üzerine kurulu davacı işyerinde sigortalı …’in ne iş yaptığı tereddüt arzetmeyecek şekilde belirlenmeli, daha sonra sigortalının yaptığı işin ağır ve tehlikeli bir iş mi, yoksa hafif bir iş mi olduğu araştırılıp saptanmalıdır. Şayet, ağır ve tehlikeli işlerden sayıldığı takdirde hastalığın, işe girmezden önce var olup olmadığı konusunda uzman kuruluşlardan sorulmalı, sonucuna göre değerlendirme yapılmalı, hastalığın sigortalının işe girmesinden sonra ortaya çıktığı açıklığa kavuştuğu takdirde, hastalığın, sigortalının bünyece elverişli olmayan bir işte çalıştırılmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı yöntemince saptanmalıdır.
Belirtilen nedenlerle, sigortalının işyeri sigortalısı olduğu dönemde yapılan harcama ve ödemelerden, davacı işverenin sorumlu olup olmayacağı saptanarak hüküm kurulması gerekirken, belirtilen yönde araştırma ve inceleme yapılmaksızın, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı SGK Başkanlığı avukatının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.