YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/4689
KARAR NO : 2014/6521
KARAR TARİHİ : 21.03.2014
Mahkemesi : Bakırköy 4. İş Mahkemesi
Tarihi : 12.12.2012
No : 2010/845-2012/723
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulune karar verilmiştir.
Hükmün, davalı S.. B.. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davanın niteliği gereği, çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilmesine karşın, ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir. Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/21-409 E., 2005/413 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 288. maddesindeki (Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 200. maddesi) yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır. 506 sayılı Kanunun 78. maddesinde prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazancın alt sınırı, HUMK’nun 288. maddesinde belirtilen sınırı aşıyorsa ücretin yazılı delille saptanması gereğinin pratikte bir önemi kalmayacaktır. Zira, 506 sayılı Kanunun 78. maddesine göre, günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile, ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanacaktır.
Davacı, 01.06.2009 ile 01.06.2010 tarihleri arasındaki çalışmaları süresince eksik bildirilen prim miktarının ve sigortalılığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, mahkemece, 01.06.2009-30.06.2009 tarihleri arası 30 gün günlük 22,20 TL ücretle hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, Davacının ücret olarak belirlenebilecek ücretinin çıkış tarihi olan 10.06.2010 tarihindeki aylık ücreti olan net 1000,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir.
İncelenen dava dosyasında, davacının şahsi sicil dosyasının getirtilmediği, dinlenen davacı tanıklarının kabul edilen sürede çalışmalarının bulunmadığı ile ücret tespiti açısından prime esas kazancın asgari ücretin üstünde olduğuna ilişkin yazılı delil mevcut olmamasına rağmen emsal ücret dikkate alınarak karar verildiği anlaşılmakla, yapılması gereken, davacının şahsi sicil dosyası getirtilmeli, 01.06.2009-30.06.2009 tarihleri arasında davalı işyerinden bildirimi yapılan sigortalıların hizmet cetvelleri getirtilerek bilgi ve görgüsüne başvurulmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, ücret tespiti açısından ise ilgili dönemlere ilişkinin varsa şirket kayıtları incelenmeli, hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, davacının imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgeler araştırılmalı ve toplanan deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.