YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/4350
KARAR NO : 2013/22627
KARAR TARİHİ : 28.11.2013
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, yaşlılık aylığının kesilmesi yönündeki davalı Kurum işleminin iptali, aylığın kesilme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerektiğinin ve yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, hizmet tespiti olarak açtığı davasında, 18.12.2009 havale tarihli dilekçesi ile talebini ıslah ederek, yaşlılık aylığının kesilmesi yönündeki davalı Kurum işleminin iptali ile aylığın kesilme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerektiğinin ve davalı Kuruma 16.027,83 TL borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir.
Mahkemece, istemin kabulü ile Kurumun yaşlılık ayılığının kesilmesi işleminin iptali ile kesilen aylıkların 20.11.2008 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesine ve davacının Kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Davacıya 15.07.1984 tarihinden itibaren sigortalı olarak aralıklı çalışmaları sonucunda davalı Kurum tarafından yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Davacının 01.12.1997-30.06.2001 tarihleri arasında 1997/3 döneminde 30 gün, 1998 yılında 360 gün, 1999 yılında 360 gün, 2000 yılında 360 gün 2001/1 dönem 120 gün, 2001/2 döneminde 60 gün ve 01.06.2004-31.07.2004 tarihleri arasında 60 gün … Metal San Tic. Ltd. Şti ünvanlı 1003444.34 sicil nolu işyerinden sigortalı çalışmaları Kuruma bildirilmiştir. … Metal San Tic. Ltd. Şti ünvanlı 1003444.34 sicil nolu işyeri hakkında düzenlenen 30.06.2008 tarih, 38-İR:33 sayılı müfettiş raporunda
bahse konu işyerinden yapılan bildirimlerin sahte olduğu bu nedenle iş yerinden yapılan bildirimlerin iptal edilerek iş yeri dosyasının tescil tarihi itibari ile işlemden kaldırılması ve işveren şirket hakında sahte bildirimler nedeniyle Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerektiği bildirilmiş ve davalı Kurumca davacının 01.12.1997-30.06.2001 tarihleri ile 01.06.2004-31.07.2004 tarihleri arasındaki sigortalı hizmet süreleri iptal edilmiştir.
Bu durumda, dava niteliği itibariyle davalı Kurum tarafından iptaline karar verilen hizmet sürelerinin fiili ve gerçek olduğunun, başka bir anlatımla, davacının 01.12.1997-30.06.2001 tarihleri arasında ve 01.06.2004-31.07.2004 tarihleri arasında … Metal San Tic. Ltd. Şti’de hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir. Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde, bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında, resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki, bu tür kanıtların bulunmaması, salt bu nedenle dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordroları tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından Kuruma bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
İnceleme konusu davada, Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Mahkemece yapılacak iş, davanın nitelikçe kamu düzenine ilişkin olduğu göz önünde tutularak, öncelikle Kurumdan davacıya ait tahsis dosyası getirtilmeli, davalı işyerinin sahibi … ile aralarında davacının da bulunduğu işyeri çalışanları hakkında sahtecilik suçundan açılan ve zaman aşımı nedeniyle davanın ortadan kaldırılmasına dair karar verilmiş olan … 21. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/72 esas ve 2012/123 karar sayılı dava dosyası mahkemesinden celbedilerek ceza davasındaki deliller irdelenmeli, davalı … Metal San. Tic. Ltd. Şti.’nin hangi yıllarda aktif olduğu, matrah bildirip bildirmediği araştırılmalı, işyerinin aktif olduğunun tespitinden sonra davacının gerçek ve fiili çalışması olup olmadığına ilişkin araştırma yapılmalı, bu bağlamda davacının (davalı Kurum tarafından iptaline karar verilen sürelerde) çalıştığını iddia ettiği işyerine komşu olan işyerleri Belediye, Emniyet veya Jandarma vasıtasıyla saptanarak, saptanan bu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişilerin, başka bir anlatımla, Sosyal Güvenlik Kurumunda kayıtları olan komşu işyeri sahiplerinin veya çalışanlarının bilgilerine başvurulmalı, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.