YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/23911
KARAR NO : 2014/9957
KARAR TARİHİ : 06.05.2014
Mahkemesi :Kayseri 1. İş Mahkemesi
Tarihi :10.10.2013
No :2010/169-2013/610
Dava; yurda kesin dönüşe ilişkin yasal koşulun gerçekleşmediği gerekçesiyle, 3201 sayılı Yasaya dayalı tahsis kapsamında davalıya ödenen yaşlılık aylıklarının ödeme tarihlerinden yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı biçimde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, taraf avukatlarının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalıya, 336 gün zorunlu SSK çalışması ile Almanya’da geçen ve 3201 sayılı Yasaya göre borçlanılan 8964 gün çalışma süresi dikkate alınarak 01.11.1994 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanıp, 20.07.2009 tarihine kadar 61.652,61 TL aylık ödemesi yapıldığı, Alman Sigorta Mercii tarafından davalının 01.01.1994-31.01.2009 arası dönemde çalıştığının ayrıca işsizlik yardımı aldığının bildirildiği, Kurumca aylığın baştan itibaren iptal edilip eldeki dava ile 01.11.1994-20.07.2009 arası dönemde ödenen 61.652,61 TL aylık tutarının ödeme tarihlerinden yasal faizi ile tahsilinin talep edildiği, davalının 24.10.2009 tarihli ikinci tahsis talebine göre ise, 01.11.2009 tarihi itibariyle yeniden yaşlılık aylığı bağlandığı, bekletici mesele yapılan ve 14.05.2013 tarihinde onanarak kesinleşen Ankara 4. İş Mahkemesinin 19.01.2011 tarihli kararı ile Kurumun 01.11.1994-31.01.2009 dönemine ilişkin istirdat talebinin yerinde olduğuna ve sigortalıya 01.02.2009 tarihi itibariyle aylık bağlanmasına hükmedildiği, temyize konu eldeki davada ise, mahkemece, kesinleşen dosya da dikkate alınarak istirdat döneminin 01.11.1994-21.02.2009 dönemi olarak belirlenip anılan dönemde ödenen 54.427,26 TL yönünden istirdat talebinin kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” hükmünü içermektedir.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın “Yersiz ve yanlış ödemelerin tahsili”ni düzenleyen 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 sayılı Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin kasıtlı kusurlu davranıştan veya Kurumun hatalı işleminden kaynaklanmasına bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Belirtilen nedenlerle; 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gerekmektedir.
Mahkemece, davalının söz konusu aylıklardan kaynaklanan yersiz ödemeleri iade yükümünün 5510 sayılı Yasanın 96/a maddesi hükmü uyarınca belirlenmesi ve varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.
O halde, taraf avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalıya iadesine, 06.05.2014 gününde oy birliği ile karar verildi.