YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/23105
KARAR NO : 2014/195
KARAR TARİHİ : 14.01.2014
Mahkemesi : İzmir 7. İş Mahkemesi
Tarihi : 23.10.2013
No : 2013/168-2013/616
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine,temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Re’sen araştırma ilkesi uyarınca, mahkemece; tarafların gösterdiği delillerle yetinilmeyip, kendiliğinden araştırma yapılarak, davacı tarafından işverene karşı işçi alacaklarına ilişkin olarak dava açılıp açılmadığı araştırılmalı, böyle bir dava varsa incelenmeli; işyerinde Kurum tarafından yapılmış tespit ve müfettiş raporu bulunup bulunmadığı araştırılmalı; davalı işverenin işyerinde çalışanlar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğündeki kayıtlardan tespit edilerek re’sen dinlenen tanıkların, davalı işverenin işyerinde çalışmalarının bulunup bulunmadığı tespit edilmeli; bunlar dışında, davalı işverenin dönem/ay bordroları Kurumdan celbedilerek bordrolarına kayıtlı davacı ile birlikte çalışan kişiler ile, aynı çevrede işyeri olan işveren, ya da, bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; bu şekilde çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Somut olayda; davacı, davalı işverenin ticari taksi işyerinde şoför olarak 12.08.2000 – 02.02.2007 tarihleri arasındaki çalışmalarında eksik bildirilen hizmetinin tespitini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; dosya kapsamından İzmir 1. İş Mahkemesi’nin 2002/1035 Esas sayılı dosyasında, davacı tarafından dava dışı işverenin ticari taksi işyerinde 19.02.1998 – 06.09.2002 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitine yönelik davayı takip etmemesi nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, davacı isticvapında, dava dışı işverene açılan davada tarih hatası yaptığına ilişkin soyut beyanda bulunduğu ve tüm dosya kapsamı gözetildiğinde davacının 06.09.2002 tarihinden önceki döneme yönelik hizmet tespiti isteminin reddi gerektiği, davacının 06.09.2002 tarihinden sonraki döneme yönelik istemi yönünden ise, Taşıtlar Vergi Dairesi Müdürlüğünün 20.10.2007 tarihli yazısı ekinde bulunan davalı işverene ait ticari takside tahakkuk eden ve ödenen trafik cezalarına ilişkin listede 15.10.2000 ile 05.03.2005 tarihleri arasındaki cezaların kesildiği kişilerden A.. S.. A..’ın dinlendiği, diğer kişiler tespit edilip dinlenmeden, mahkemece, yazılı şekilde hüküm kurulması, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Yapılacak iş; Taşıtlar Vergi Dairesi Müdürlüğü yazısı ekindeki davalı işverenin ticari taksisinde ceza tutanakları kesilen kişilerin re’sen dinlenerek, davacının 06.09.2002 tarihinden sonraki döneme yönelik olarak hizmet tespiti isteminin tüm dosya kapsamı ile birlikte değerlendirilip, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.