YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/21141
KARAR NO : 2013/22163
KARAR TARİHİ : 25.11.2013
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı, 17.01.1985 tarihinden beri 1479 sayılı Kanun kapsamında kesintisiz olarak zorunlu sigortalı olduğunun ve 5510 sayılı Kanunun geçici 24. madde hükümlerinden faydalanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, bozmaya uyarak davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin uyma kararı verdiği Dairemizin bozma kararında benimsendiği üzere; …vergi kaydı esas alınarak 28.01.1985 tarihinde düzenlenen giriş bildirgesiyle 17.01.1985 tarihi itibariyle tescil edilen, vergi kaydı olan 17.01.1985 – 31.12.1986 tarihleri arasında kalan dönemde ve 15.09.2004 tarihinden sonra 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalı olarak kabul edilen davacının; sigortalı kabul edilmediği 01.01.1987 – 14.09.2004 tarihleri arasında … Bilumum Seyyar Esnafı ve Pazarcılar Odası, (23.10.1998 tarihinden itibaren) … Şoförler ve Otomobilciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası üyeliğiyle birlikte 26.10.1998 tarihinden sonra … Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Müdürlüğünde kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır… sigortalılığın oluşumu yönünden “kendi adına ve hesabına bağımsız çalışma” olgusunun varlığı zorunlu ve asli unsurdur. Vergi dairesine, meslek kuruluşuna veya Esnaf Sanatkar Sicil Memurluğuna kayıtlı olmak; anılan çalışmayı doğrulayan bir şekil şartından ibaret olduğu cihetle aksinin kanıtlanması olanaklıdır. Diğer bir anlatımla, bu gibilerin mesleki faaliyetlerine son verdiklerinin anlaşılması halinde, artık somut bir çalışmaya dayanmayan, soyut ve sadece evrak üzerindeki oda/vergi/Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Memurluğu kaydına itibar edilerek kişiyi sigortalı saymak, Kanunun amacına aykırıdır.
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde eldeki davada; davacının, vergi dairesinde kayıtlı bulunduğu süreler dışında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının olmadığına ilişkin … Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliğinin 21.09.2005 tarihli yazısı ile … Bilumum Seyyar Esnafı ve Pazarcılar Odası’nın
21.09.2005 tarihli yazısı, … Şoförler ve Otomobilciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası’nın 13.09.2005 tarihli yazısında, dava konusu 01.01.1987 – 14.09.2004 tarihleri arasında kalan dönemde davacının kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının olmadığı belirtilmektedir. Bozma üzerine yapılan araştırmada da dava konusu dönemde davacının kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının olduğuna ilişkin herhangibir bilgi ve belgeye ulaşılamamıştır. Hal böyle olunca dava konusu dönemde 1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalı kabul edilebilmesi için davacının, şart olan kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının varlığının kanıtlanamadığı belirgin olup, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Kabule göre, uyuşmazlık konusu olmayan 17.01.1985 – 31.12.1986 tarihleri arasında kalan dönemde ve 15.09.2004 tarihinden sonra mükerrer tespit kararı verilmesinde davacının hukuki yararı olmadığının gözetilmemiş olması, isabetsizdir.
O halde, davalının avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.