YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/20958
KARAR NO : 2014/2529
KARAR TARİHİ : 12.02.2014
Mahkemesi : İstanbul Anadolu 14. İş Mahkemesi
Tarihi : 13.06.2013
No : 2013/98-2013/216
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalıların murisine ait 34….. plaka sayılı ticari takside şoför olarak 10.01.1990-21.03.2009 tarihleri arasında çalıştığının tespitini istemiştir. Mahkemece, davacının 16.11.1999-21.03.2009 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilerek istem kısmen hüküm altına alınmıştır.
Dava; 5510 sayılı Kanunun geçici 7/1’inci maddesi uyarınca, uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanunun 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re’sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde, “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
Eldeki dosyada, davalıların murisi olan İ.. U..’nun 26.06.1998 tarihinde öldüğü, İstanbul Taksiciler Esnaf Odasının 28.12.2011 tarihli yazı cevabına göre; davalılardan K.. U..’nun 16.11.1999 tarihinden itibaren bahse konu odaya kaydının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Anılan açıklamalar ışığında; Mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Bu bakımdan; 16.11.1999-21.03.2009 dönemindeki gerçek işveren veya işverenler belirlenmeli, bu bağlamda, vergi dairesinden 34 …. plaka sayılı ticari taksiyi kimin işlettiği sorulmalı, aracın malikinin kim olduğu tespit edilmeli, yine, bahse konu araçla ilgili olarak düzenlenmiş trafik ceza kayıtları ilgili idari birimden celp edilmeli, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da, bildirim dışı kaldığı hususu, çalışmanın varlığı ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan H.. U.., K.. U.. ve H.. U..’ya iadesine, 12.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.