YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/20743
KARAR NO : 2014/6620
KARAR TARİHİ : 24.03.2014
Mahkemesi : Bucak 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 18.04.2013
No : 2009/203-2013/196
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 05.01.2006-12.07.2006 tarihler arasında davalı işverene ait kamyonda şoför olarak geçen çalışmaların tespitini talep etmiş olup, davacının, bu dönemde davalı işveren tarafından Kurum’a bildirilmiş hizmetlerinin bulunmadığı, Mahkemece, yapılan araştırma neticesinde davanın sübuta ermediği bahisle yazılı şekilde hüküm tesis edildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır .
Uyuşmazlık, davacının talep konusu dönemde davalı işyerinde fiili olarak çalışıp çalışmadığı noktasında toplanmaktadır. Bu konuda, Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Dosya kapsamında, davalı işveren adına düzenlenmiş 2006/4-5-6-7. aylara ilişkin taşıma irsaliyeleri bulunduğu, davacının şoför olarak tuğla taşıdığı, ayrıca 05.01.2006-12.07.2006 tarihler arasında mezkur aracın kim tarafından işletildiğinin tespiti amacıyla yapılan 13.09.2009 tarihli araştırma tutanağında, mezkur tarihler arasında aracın O. C. tarafından işletildiği, O. C.’ın beyanına göre de, davacının mezkur araçta 2 ay kadar çalıştığını doğruladığı dikkate alınarak, mahkemece yapılacak iş, taşıma irsaliyelerinde, gönderici ve alıcı olarak görünen şirketler araştırılarak, teslimatı kimin yaptığına dair şirket yetkililerinin görgülerine başvurulması, bu dönemde işçilik alacağına ilişkin dava açılıp açılmadığının araştırılması, talep konusu dönemde davalı işverenin aracının kimler tarafından kullanıldığının yöntemince araştırılması, mezkur kamyonda davacı ile birlikte vardiyalı olarak çalışan kişi yada kişiler ve işveren bordrolarında kayıtlı kişiler ile yoksa aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ve gerektiğinde davacının çalışmalarını bilebilecek tarafsız tanıklar yöntemince gerekirse re’sen saptanarak, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; tanıkların Kurum kayıtlarında görünen çalışmalarına ilişkin belgeler getirtilerek şoför olarak çalışıp çalışmadıkları, çalışmışlarsa işverenlikleri araştırılarak beyanları denetlenmeli, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya idasine, 24.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.