YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/19966
KARAR NO : 2014/7252
KARAR TARİHİ : 31.03.2014
Mahkemesi : Kilis 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 30.05.2013
No : 2010/971-2013/583
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-)5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun m.86/9 maddeleridir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; davacı, davalı işverenin işyeri olan birikethanede karo döküm ustası olarak 28.02.1998 – 03.06.2010 tarihleri arasında çalışmalarının tespitini istemiştir. Mahkemece, davacı tanıkları ve müfettiş raporuna istinaden davacının 01.12.2001 – 03.06.2010 tarihleri arasındaki çalışmalarının tespitine yönelik kısmen kabul hükmü kurulmuş ve bu hüküm 2007-2010 yılları arası dönem için yerinde ise de 2001-2007 yılları arasındaki çalışmaları açısından; yargılama aşamasında dinlenen tanık beyanlarının, davacı ile aynı dönemde davalı işyerinde veya komşu işyerlerinde çalışmaları olan çalışanlar olup olmadığının tespit edilmeden, müfettiş raporu Kurumdan celbedilmeden, mahkemece hüküm kurulması, eksik inceleme, yetersiz araştırmaya dayalıdır.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında; davacının, dava konusu dönemdeki çalışmasının gerçekliği, işin, işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları, hasta sevk kağıtları, yaptığı işe göre davacının isim ve imzasını taşıyan sevk irsaliyesi, posta ve kargo alındı makbuzları, fatura ve benzeri hertürlü belge taraflardan celbedilmeli; ilgili ticaret odasından kapasite raporu celbedilmeli, muhtasar beyannameleri ilgili vergi dairesinden celbedilmeli; kapasite, üretim adedi, ciro, elektrik, su tüketimi ve makine parkına göre çalışması gereken sigortalı sayısı, gerektiğinde, alanında uzman tekstil mühendisi, mali müşavir ve hukukçudan oluşan bilirkişi heyetinden rapor alınarak belirlenmeli; yargılama aşamasında dinlenen tanıkların sıfatlarına ilişkin belgeler temin edilmeli; dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, davacının başka bir işyerindeki çalışmalarının gözetilerek dışlanması suretiyle; müfettiş raporlarının aksinin her türlü delille ispatlanabileceği gözetilmeli ve böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
2-)Kabule göre; Mahkemece, davacının başka bir işyerindeki (sicil:11021719) 01.12.2001-26.12.2001 dönemindeki çalışmasını da kapsar şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı M.. Ç..’na iadesine, 24.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.