YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/19188
KARAR NO : 2014/5730
KARAR TARİHİ : 13.03.2014
Mahkemesi : Erzurum İş Mahkemesi
Tarihi : 16.07.2013
No : 2012/617-2013/376
Davacı, yaşlılık aylığından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisinin durdurulmasını ve yapılan kesintilerin iadesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
Dava hukukî nitelikçe, 1479 sayılı Kanun’a göre 01.05.2000 tarihinde yaşlılık aylığı bağlanan davacı sigortalının, tesciline esas olan ve 20.10.1968 tarihinde başlayan E. Seyyar Gıda Giyim Züccaciye ve Pazarcılar Odası kaydının ve bu kapsamda bağımsız çalışmasının 20.06.2000 tarihi itibarıyla son bulduğundan bahisle, yaşlılık aylığından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisinin durdurulması ve yapılan kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
1479 sayılı Kanun’a 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanun’la eklenen ve 08.09.1999 tarihi itibarîyle yürürlüğe giren “Sosyal Güvenlik Destek Primi” başlığını taşıyan ek 20. madde hükmüne göre; “bu kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlananlardan 24. maddenin I numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından; aylığın bağlandığı, yasadan önce yaşlılık aylığı bağlananlardan yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren çalışmalarının sona erdiği ay dahil % 10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir.”
Bu durumda, pasif sigortalıların yaşlılık aylıklarından, sosyal güvenlik destek primi kesilmesinin koşulu; 1479 sayılı Kanun’un 24/I maddesi kapsamında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmanın varlığıdır.
Somut olayda; seyyar satıcılık faaliyetine dayalı olarak serbest meslek faaliyetine 20.10.1968 tarihinde başlayan, vergi ve sicil kaydı bulunmayan davacının, tesciline esas Oda kaydının, yönetim kurulu kararı gereği 20.06.2000 tarihi itibarıyla son verildiği belirtilmekte ise de, terk kararının karar defterine işlenmediğinden bahisle 01.05.2000-02.08.2003 tarihleri arası dönem için davalı Kurumca sosyal güvenlik destek prim tahakkuku yapıldığının anlaşılması karşısında; davacı sigortalının, 1479 sayılı Yasanın ek 20. maddesi anlamında,01.05.2000 sonrası kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasının olup olmadığı, zabıta araştırması ve tanık dahil her türlü delil ile yöntemince araştırılmalıdır.
Mahkemece, açıklanan maddî ve hukukî esaslar gözetilmeksizin eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 13.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.