YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/17786
KARAR NO : 2014/293
KARAR TARİHİ : 14.01.2014
Mahkemesi : İstanbul 15. İş Mahkemesi
Tarihi : 30.05.2013
No : 2012/304-2013/191
Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin 01.07.1978 olarak tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca, davanın yasal dayanağı, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10. maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olmaları nedeniyle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, re’sen araştırma yapılması gereği gözetilmelidir.
Eldeki somut olayda; davacının 01.07.1978 tarihinde işe başladığı bildirimini içeren işe giriş bildirgesinin 03.07.1978 tarih ve 364442 sayı ile Kuruma intikal ettiği, 1 Eylül 1978-20 Ağustos 1980 tarihleri arasında Deniz Harp Okulu’nda öğrenim gördüğüne dair fotokopi belgenin dosyada bulunduğu, işyerinin, bu dönemde kapsamda olduğu ve davacının ablasının tanık olarak dinlenildiği; Mahkemece, mevcut yazılı deliller ve davacının kayıtlı tanığının beyanları doğrultusunda, doğum tarihi de dikkate alınarak, sigortalılık başlangıç tarihinin 02.11.1979 olarak tespit edildiği anlaşılmaktadır.
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun 12. maddesinde yer alan harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda silahlı kuvvetler hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanların kanunla tanınan haklardan yararlanacaklarına dair hükme, 5510 sayılı Yasanın 4. maddesi dördüncü fıkrasının (d) bendinde de yer verilerek, harp okulları ile fakülte ve yüksekokullarda Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan ya da kendi hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanların (4-c) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı sayılacağı belirtilmiştir.
Şu halde Mahkemece; Deniz Harp Okulu’ndan davacının öğrenim durumuna ilişkin tüm belgeler celbedilerek, yazılı mevzuat hükümleri çerçevesinde sigortalı kabul edilip edilmediği hususu Kurumdan sorulmalı, gelen cevaplar irdelenerek, talep edilen başlangıç tarihi itibariyle sigortalı sayılması halinde, hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmelidir.
Kabule göre de; yöntemince düzenlenip süresinde Kuruma verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alındığını gösteren yazılı karine niteliğinde ise de, fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemeyeceğinden, işe giriş bildirgesinin aslı getirtilerek fotoğraf ve davacıya atfen atılan imzanın davacının eli ürünü olup olmadığı grafoloji uzmanından alınacak raporla saptanmalı, çalışıldığı iddia edilen işyeri tespit tarihi itibariyle kapsamda olmakla birlikte davacıya verilen sigorta sicil numarasının o yılın serilerinden olup olmadığı araştırılmalı, davacının çalışmalarının gerçekliğinin tespiti için, dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve dava dışı işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ile gerektiğinde, zabıta marifetiyle komşu iş yeri sahipleri ile çalışanlarının da bilgi ve görgülerine başvurulmalı böylece fiili çalışma olgusu, somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde kanıtlanmalıdır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.