YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/21045
KARAR NO : 2013/20619
KARAR TARİHİ : 07.11.2013
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemce, ilamında belirtilen şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, davacının 23.01.2005-14.04.2006 tarihleri arasında davalı şirketlere ait işyerinde çalıştığını, en son aldığı aylığın net 850,00-TL olduğunu, 2005/ Aralık dönemi öncesinde net 650,00-TL aldığını belirterek, bu sürelerdeki çalışma ve ücretinin tespitini istemiş, Mahkemece, davacının, 23.01.2005-14.04.2006 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığı kabul edilerek, Kuruma bildirilmeyen sürelerin tespiti ile, 15.01.2005-14.04.2006 tarihleri arasında brüt 1.187,32-TL (net 850-TL) ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın niteliği gereği, çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilmesine karşın, ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir. Hukuk Genel Kurulunun 2005/21-409 E., 2005/413 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 288. maddesindeki (Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 200. maddesi) yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır.
Ücret miktarı, yasada düzenlenen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerle ispatı mümkündür.
Yazılı delille ispat, sınırın altında kalan miktar için tanık dinletilebilir. Tespiti istenen miktar sınırı aşıyor olsa bile, varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa, tanık dinletilmesi mümkündür (HMK m. 202).
506 sayılı Kanunun 78. maddesinde prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazancın alt sınırı, HUMK’nun 288. maddesinde belirtilen sınırı aşıyorsa ücretin yazılı delille saptanması gereğinin pratikte bir önemi kalmayacaktır. Zira, 506 sayılı Kanunun 78. maddesine göre,
günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile, ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanacaktır.
İncelenen dosyada; Davacı vekili talebinde davacının 2005/ Aralık dönemi öncesinde net 650,00-TL aldığının tespiti talep etmesine rağmen, Mahkemece davacının, 15.01.2005-14.04.2006 tarihleri arasında brüt 1.187,32-TL (net 850-TL) ücretle çalıştığının tespitine karar verildiği bu şekilde talebin aşıldığı, İş müfettişi Giba Tur. Tic. Ltd Şti hakkında düzenlenen 12.07.2006 tarihli durum tespit tutanağında; davacının, son aylık net ücreti yol parasıyla birlikte 735,00-TL olduğunun saptandığı, dosyada mevcut ücret ödemeleri tediye makbuzlarında 02.11.2005 sonrası ücret açıklamalı (Ekim-Şubat aylarına ilişkin) tediye makbuzlarında davacıya 735,00-TL ödeme yapıldığı ayrıca, tespitine karar verilen hizmetlerin, hangi işverenler yanında geçti ise buna göre süreler ayrıştırılmaksızın karar verildiği görülmüştür.
Şu halde, Mahkemece, talep edilen çalışma dönemindeki gerçek işverenler belirlenmeli, hangi işveren nezdinde ne kadar süre çalıştığı ayrıştırılmalı, talep edilen tüm dönemi kapsar hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, ücret bordroları gibi belgelerin varlığı araştırılmalı, dosyada bulunan tediye makbuzları ve müfettiş saptaması dikkate alınarak asgari ücretin üzerinde olduğu iddia edilen gerçek ücret hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Kabule göre de;
Davacının, 2005/ Aralık dönemi öncesinde net 650,00-TL aldığının tespitini talep etmesine rağmen, talep aşılarak, 15.01.2005-14.04.2006 tarihleri arasında brüt 1.187,32-TL (net 850-TL) ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesi isabetsizdir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan … İnş. Taah. Tur. San. A.Ş. ve … İnş. San. Tur. Tic. Ltd. Şti. ‘ne iadesine,
07.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.