YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/1916
KARAR NO : 2012/4224
KARAR TARİHİ : 06.03.2012
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, konut edindirme yardımı ve nemasından kaynaklanan alacağın yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı biçimde davanın kabulüne hükmedilmiştir.
Hükmün, davalı … Başkanlığı avukatı ile davalı Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dava, konut edindirme yardımı ve nema alacağına yönelik olup talebin tespit istemini de içermesi karşısında, hükmün temyizi kabil bir hüküm olduğunun kabulü zorunludur. Bu nedenle, davalılar avukatının temyiz talebinin, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 427. maddesi uyarınca reddine ilişkin 10.01.2012 tarihli yerel mahkeme kararının bozulup kaldırılmasına ve temyiz konusu hükmün esastan incelenmesine karar verilmiştir.
2-26/11/1999 tarih ve 588 sayılı Konut Edindirme Yardımı Hesaplarının Tasfiyesine Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 4’üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılan, 3320 sayılı Memurlar ve İşçiler İle Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun’un 4/b maddesi “b) Yardıma müstehak işçilerin, konut edindirme yardımı, işverenlerce tahakkuk ettirilerek Sosyal Sigortalar Kurumuna yatırılır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin ödenmesine ilişkin hükümleri dairesinde Kurumca tahsil edilen miktar, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden bir ay zarfında topluca Türkiye Emlak Kredi Bankasında Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı adına açılacak “İşçiler ve Emeklileri Konut Edindirme Yardımı Hesabına”na yatırılır.” düzenlemesini; 8. maddesi ise “İşveren tarafından Sosyal Sigortalar Kurumuna zamanında ödenmeyen konut edindirme yardımları, resen veya ilgililerin başvurusu üzerine Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin tahsiline ilişkin hükümleri dairesinde tahsil olunur.” hükmünü öngörmüşken; 588 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yi yürürlükten kaldıran 22.05.2007 tarih, 5664 sayılı Yasayla, konut edindirme yardımı hak sahiplerine ödeme yapılması konusundaki yöntem belirlenmiştir.
Konut edindirme yardımı yapılmasını öngören hukuki ilişkinin borçlusu işveren olup; hesapta biriken yardım tutarı ve getirisinin dağıtımıyla, hesabın tasfiyesinden sorumlu kuruluş ise, Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi’dir. …, borç ilişkisinden doğan edimi ifayla yükümlü olan, kendisinden edimin ifası istenen kişi konumunda bulunmamakta; yardımların tahsil ve ilgili hesaba aktarılması konusuyla görevli bulunmaktadır. Kuruma verilen görev ve yetki, müteselsil borçluluğu gerektirir bir düzenlemeden kaynaklanmamaktadır. Kurumun, kanundan kaynaklanan tahsil yükümlülüğü gereğince işverenden tahsil ettiği tutarı, bankadaki hesaba yatırma görevi mevcut olup; bu görevin yerine getirilmemesi halinde, Kurum sebepsiz zenginleşen konumunda tahsil edilen miktar bakımından hukuken sorumlu olacaktır. Ancak, … bu yükümlülükten doğan sorumluluğunun sınırları belirlenirken, 5664 sayılı Yasanın 3. maddesinin ikinci bendindeki, “Bu süre içinde hak sahiplerine ilişkin listelerin bildirilmemesi, mükerrer veya yanlış bildirilmesi halinde hak sahiplerine karşı sorumluluk ilgili kurum veya kuruluşlara aittir.” düzenlemesi ile aynı Yasanın 4. maddesinin beşinci bendinde yer alan “Konut edindirme yardımı hesaplarını tahakkuk ettirmek ve… devretmekle yükümlü kurum ve kuruluşlar nezdinde bulunan ve …aktarılmamış olan hak sahiplerine ilişkin konut edindirme yardımı tutarlarının tamamı, fer’ilerinin tahsili beklenilmeksizin, …nezdindeki 410 numaralı hesabına aktarılır. Bu kişilere ait konut edindirme yardımı tutarları gecikme zamları ile birlikte, ilgili kurumlarca tahsil edilmesini müteakip tahsilatın yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar Hazine Müsteşarlığının ….nezdindeki 410 numaralı hesabına aktarılır. … Bu fıkra uyarınca ana para ve fer’ilerinin ayrımı yapılmaksızın 410 numaralı hesaba aktarılan tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.” düzenlemesi de gözetilerek; davalı Kurumca listelerin bildirilip bildirilmediği konusu açıklığa kavuşturulmalı; liste bildirilmiş ise … sorumluluğunun .. Anonim Şirketi’ne karşı olacağı; … tahsilat yapmasına karşın listeleri bildirmediği ve tahsil edilen tutarı ilgili hesaba yatırmadığı belirlenirse, … sorumluluğunun, tahsil edip bankadaki hesaba aktarmadığı primler oranında haksahibine karşı gerçekleşeceği gözetilmelidir.
Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi’nin haksahiplerini belirleme ve alacakları ödeme konusundaki sorumluluğu ile konuya ilişkin yöntem ise, 5664 sayılı Yasayla ayrıntılı olarak düzenlemeye tabi tutulmuş olup, bu davalının sorumluluğunun anılan Yasanın hükümlerinin öngördüğü prosedür çerçevesinde irdelenip belirlenmesi gereği bulunmaktadır.
Sıralanan maddi ve hukuki olgular karşısında; konut edindirme yardımının asıl borçlusu olan işverenler tarafından tahakkuk ve ilgili makama ödeme işleminin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği yönü üzerinde durulmaksızın; davalıların bildirimi veya tahsilatı gerçekleştirilmiş yardım tutarını haksahibine ödememek biçiminde sorumluluk gerektirir konumlarının bulunup bulunmadığı yönü yasal düzenlemeler çerçevesinde araştırılmaksızın; bilirkişi tarafından yapılan soyut hesaplamaya dayalı tespitten hareketle, müteselsil sorumlulukları bulunmayan davalılardan teselsül hükümlerine dayalı olarak tahsile karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı … Başkanlığı avukatı ile davalı Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istem halinde davalılardan …’ye iadesine, 06.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.