YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/13657
KARAR NO : 2012/2906
KARAR TARİHİ : 21.02.2012
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava davalılardan işverene ait işyerinde geçen sigortalı çalışma sürelerinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, tarafların avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalılardan işverene ait tekstil atölyesi işyerinde, 25.04.1991 – 05.12.2008 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini istemiş; Mahkemece, 01.01.1997 – 31.07.2007 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup, bu tür sigortalı hizmetlerin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır.
Kamu tanığı olarak re’sen dinlenip, davalıya ait işyerinde 2001 yılı 2. dönemde 17 gün prim ödenmiş olan bordro tanığı …., davacı ile birlikte çalıştıkları beyanı ile dosyadaki diğer deliller gözetildiğinde; Mahkemenin, 2001 yılı 2. dönemden başlayarak, 31.07.2007 tarihine kadar olan döneme ilişkin kabulünün isabetli olduğu; 2001 yılı 2. dönem öncesine ve 2007 yılı Temmuz ayı sonrasına ilişkin kararın eksik incelemeye dayalı olduğu görülmüştür.
Dosyada, …. 10. İş Mahkemesi’nin…. sayılı davasında işçilik alacaklarının istenildiği belirtilmiş olup; Mahkemece, anılan dosya getirtilerek, taraflarla ilgili olup-olmadığı üzerinde durulmalı; taraflarla ilgili olup, kesinleştiğinin anlaşılması durumunda, iş bu dava yönünden güçlü delil olacağı gözetilmelidir.
Ayrıca, davalının, birden fazla şubesinin bulunduğu, bazı şubelerde faaliyete zaman zaman ara verilip, sigortalı çalıştırılmadığı belirtilmiş olup; çalışmaların hangi şube işyerinde geçtiği, belirlenecek işyerinin faal olduğu dönem ile, sigortalı
çalıştırılan dönemler şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Bu belirlemeler yapılırken, işyerinin defter ve belgeleri ile vergi kayıtları da incelenerek, işin yürütümü için çalışan gerekip-gerekmediği belirlenmelidir.
Yine; yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek, sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince yeterince araştırılmalı; yazılı belge ibraz olunmayan çalışma süreleri yönünden, o dönemde sigortalı ile birlikte çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ile aynı yörede komşu ve benzeri işleri yapan başka işverenler ile bu işverenlerin çalıştırdığı ve bordrolara geçmiş kişiler saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; yargılama aşamasında dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, işyerinin kapsamı kapasite ve niteliği nazara alınmalı böylece bu konuda yeterli ve gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca, bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan …’a iadesine, 21.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.