YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/18648
KARAR NO : 2010/2767
KARAR TARİHİ : 01.03.2010
………
Davacı işveren, davalılardan …’nün çalışmadığının tespiti ile ödenen primlerin tarafına iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı şirket vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ………… tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesidir. Anılan Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dava dilekçesine ekli ………… davalı …’nin, davacı işyerinde çalıştığına dair 20.01.2007-30.11.2007 tarihleri arasında 312 gün hizmet bildiriminde bulunulduğu, davalı ve akrabaları hakkında davacı işyerinde çalışılmadığı halde yakın akrabalarını çalışmış gibi gösterdiklerinden bahisle ………..tarafından yürütülen soruşturmada davalının yeğenleri olan ………..nitelikli dolandırıcılık suçundan tutuklanmalarına karar verildiği anlaşılmaktadır.
……..
Belirtilen ilkeler ışığında, davalı işçinin çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenmesi amacıyla; öncelikle; davalı …’nün şahsi sicil dosyasının ve davacı işverenin işyeri dosyası ile ………2008/731 Soruşturma numaralı dosyalarının celbi ile çalışmanın davalıya ait olup olmadığı hususunda taraflarca gösterilecek tüm deliller toplanmalı, re’sen kanıt toplanabileceği yönü de gözetilerek iddianın araştırılması; dava konusu dönemde çalışan ve hizmetleri aylık ve dönem bordroları ve benzeri kayıtlarla Kuruma bildirilen davacı işverene ait işyeri çalışanları, komşu işyeri sahipleri ve çalışanları belirlenerek, bunlar tanık sıfatıyla dinlenmeli, şayet, tanık beyanları arasında mübayenet oluşursa, oluşan çelişkiler giderilmeli ve böylece, dava konusu döneme ilişkin fiili çalışmanın bulunup bulunmadığı, varsa niteliği, çalışmanın davacıya ait olup olmadığı; her tür kanıttan yararlanmak suretiyle yeterli ve gerekli tüm soruşturmanın yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, Mahkemece hiçbir araştırma ve inceleme yapılmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucu hatalı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 01.03.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
……….