YARGITAY KARARI
DAİRE : 10. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/16445
KARAR NO : 2010/1905
KARAR TARİHİ : 16.02.2010
……
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 03.01.1997-04.06.2006 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan ….. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı …….. geçiş hükümlerini içeren Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesidir. Anılan Yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Çalışma olgusunun her türlü delille ispatı mümkün ise de; mahkemece, iddia konusu dönemin tümünde çalışması bulunmayan, birlikte çalışan tanıkların anlatımıyla yetinilerek, 03.01.1997-04.06.2006 tarihleri arasında sürekli çalışmaya
./..
-2-
hükmetmiş olması isabetli bulunmamıştır. Bu kadar uzun süren çalışma olgusunun tanıkların hafızalarında eksiksiz olarak saklanması hayatın olağan akışına aykırı oluğu gibi, tanık anlatımları somut olaylara dayanmamakta olup, soyut düzeyde kalmaktadır.
Davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının sürekli çalışma iddiasının, re’sen kanıt toplanabileceği yönü de gözetilerek araştırılması; işyerinin bar olması dikkate alınarak belediye ve zabıtaca yapılan denetimlerin bulunup bulunmadığı, davacının 2004 yılında kaza geçirip uzun süre hastanede yattığına dair beyanı karşısında bu hususun araştırılması, çalışma süresinin tümü yönünden beyanda bulunabilecek birlikte çalışan veya komşu işyeri çalışan veya işverenleri arasından belirlenecek tanıkların beyanına başvurularak, bilgilerinin dayanaklarının dosyaya yansıtılması; her tür kanıttan yararlanmak suretiyle, çalışma iddiasının kuşkuya yer bırakmayacak biçimde ortaya konulması gereği üzerinde durulmamış olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılardan ….. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16.02.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.
…..