YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/7288
KARAR NO : 2023/6188
KARAR TARİHİ : 02.11.2023
MAHKEMES İ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1259 E., 2022/404 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ: Yığılca Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/76 E., 2021/61 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Düzce ili, ……, ilçesi, …… Köyü, ….. Mevkii, 111 ada 8 parsel sayılı 2977,81 m2’lik kargir bina ve bahçesi vasıflı taşınmazın davalı … Ltd.Şti. adına tapuya kayıtlı olduğunu, taşınmazın evveliyatında davacıların miras-bırakanı …’a ait olup 1989 yılında üzerindeki binayla birlikte köy halkı tarafından dini amaçlı hizmetlerde kullanılmak kaydıyla davalı … Kişiliğine bağışlandığını, ancak mevcut camiye yakın olması ve ihtiyaç bulunmaması sebebiyle 05.07.2007 tarihinde sıralamadan çıkarıldığını ve kadastroda davalı adına tespit ve tescil edildiğini, bu durumdan sonradan haberleri olduğunu ileri sürerek taşınmazı öncelikle Köy Tüzel kişiliği adına olmadığı takdirde bağışlamadan dönülerek … terekesine iadesi ile davacılar adına mirasçılık belgesindeki oranlarla tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; söz konusu taşınmazın 1985 yılında …isimli şahıstan satın alındığını, 02.06.2010 tarihinde icra edilen kadastro işlemleri sırasında bu hususun açıkça tutanağa geçirildiğini, taşınmazın hiçbir zaman … isimli şahsın mülkiyetinde, zilyetliğinde ve tasarrufunda bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 22.04.2021 tarihli 2019/76 E., 2019/61 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın davacılar mirasbırakanı tarafından yaptırılarak Köy Tüzel Kişiliğine bağışlandığı, davacıların dava açmakta hukuki menfaatlerinin bulunduğu, Kadastro Kanunu 16/A maddesi gereği dava konusu ibadethanenin Köy Tüzelki Kişiliği adına tescil edilmesi gerektiği kanaatine varılarak davanın kabulüne Düzce İli Yığılca İlçesi Kırık Köyü 111 ada 8 parselin tapu kaydının iptali ile İbadethane ve bahçe vasfıyla … adına kayıt ve tesciline; davalı … Hazinesinin eldeki davada pasif husumetinin bulunmamasın sebebiyle Maliye Hazinesi yönünden husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Şirket vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın kadastro tespit tutanağına karşı açılması gereken bir dava olup görevli mahkemenin Kadastro mahkemesi olduğunu, bu nedenle bu dosyada verilen kararın bozulması ve görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini; eksik araştırma ve inceleme yapıldığını köy tüzel kişiliğinin böyle bir talebi ve iddiası olmadığını, talep olmaksızın karar verilemeyeceğini belirtip kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 12/05/2022 tarihli 2021/1259 E., 2022/404 K. sayılı kararı ile; dava konusu taşınmazın davacıların ortak mirasbırakanı tarafından köylünün ibadet hane olarak ortak kullanması amacıyla Köy Tüzel Kişiliğine bağışlandığı, bu amaçla kullanıldığı özel mülkiyete konu olamayacağı ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16 ıncı maddesi uyarınca köyde yaşayan davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu; dava 3402 sayılı Kanun’un 11 inci ve 12 inci maddeleri uyarınca 30 günlük askı ilan süresinden sonra açıldığından Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu; yazılı şekilde davanın kabulü yönünde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
İstinaf sebepleri tekrar edilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istenilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16/A maddesi il, belediye, köy veya mahalli idare birlikleri tüzelkişiliği, adlarına tespit olunur.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı tarafın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenle;
Davalı şirket vekilinin temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 12.160,90 TL
harcın temyiz eden davalıdan alınmasına;
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.