YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6958
KARAR NO : 2023/5531
KARAR TARİHİ : 16.10.2023

MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/615 E., 2022/1246 K.
HÜKÜM/KARAR: Kısmen Kabul / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Pütürge Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/23 E., 2019/88 K.

Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:

1-Davacılar vekili ve davalı Hazine vekilinin temyiz isteminin incelenmesinde;

6100 sayılı HMK’nın yargılama sistemine göre, ilk derece mahkemesinin kesin olmayan kararına karşı önce istinaf yoluna başvurulabilmektedir.

Bölge adliye mahkemesince, istinaf başvurusu üzerine tarafın istinaf başvurusunun usulden/esastan reddine karar verilebilir veya ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulabilir.

Bölge adliye mahkemesince, kararına karşı istinaf başvurusu reddedilen tarafın ya da istinaf incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, yeni karar verilmesi halinde aleyhine karar verilen tarafın temyiz hakkı bulunmaktadır.
Taraflardan birisinin ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmaması halinde kamu düzenine aykırılık yok ise diğer taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşacaktır. Karşı tarafın istinafı üzerine de bölge adliye mahkemesince ilk derece mahkemesince verilen kararın değiştirilmemesi halinde, istinaf etmeyenin temyize başvurması usulü müktesep hak ilkesine takılacaktır. Zira, istinaf mahkemesinin elinin değmediği bir kararın temyiz incelemesi söz konusu olmaz ve olmamalıdır. Dolayısıyla tarafların istinaf incelemesinin kapsamı dışında bıraktığı hususlar kendiliğinden temyiz incelemesinin de kapsamı dışında bırakılmış sayılır.

Ancak, ilk kararı istinaf etmeyen taraf bölge adliye mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak aleyhine yeni bir karar verilmesi halinde bu yeni kararı temyiz edebilecektir. Başka bir deyişle istinaf başvurusunun reddi halinde bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı sadece istinaf başvurusu reddedilen tarafa ait olup, ilk derece mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın temyiz hakkı bulunmamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta; İlk Derece Mahkemesinin 19.09.2017 tarihli ve 2015/120 Esas, 2017/195 Karar sayılı kısmen kabul kararı dahili davalı … vekili tarafından istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesinin 18.03.2019 tarihli ve 2018/1209 Esas, 2019/293 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırıldıktan sonra İlk Derece Mahkemesi 19.11.2019 tarihli ve 2019/23 Esas, 2019/88 Karar sayılı kararıyla aynı hükmü kurmuştur. Bu karara karşı davacılar vekili ve davalı Hazine vekili istinaf yoluna başvurmuş Bölge Adliye Mahkemesinin 01.07.2022 tarihli ve 2020/615 Esas, 2022/1246 Karar sayılı kararıyla başvuruların esastan reddine karar verilmiştir. Bu kez davacılar vekili ve davalı Hazine vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.

Yukarıda açıklandığı üzere davacılar ve davalı Hazine tarafından İlk Derece Mahkemesi’ nin ilk kararına karşı istinaf başvurusunda bulunulmadığından, taraflar lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur.

Açıklanan nedenlerle; davacılar vekili ve davalı Hazine vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyiz etme yetkisi olmadığı anlaşıldığından, temyiz dilekçelerinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.

KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekili ve davalı Hazine vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine16.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.