YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6776
KARAR NO : 2023/6645
KARAR TARİHİ : 22.11.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/133 E., 2022/43 K.
DAVA TARİHİ : 03.08.2012
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasında görülen yargılamanın iadesi davasında Mahkemece, şartları oluşmadığı gerekçesiyle yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, karar yargılamanın iadesini isteyenler vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki; yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur.
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesi yoluna kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir.
Yargılamanın iadesi talebi yeni bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alındığında, talep dava dilekçesiyle dava açılarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır.
Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir.
Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) 6217 sayılı Kanun ile değişiklik yapan Kanun’un 30 uncu maddesi ile geçici 2 nci maddeden sonra gelmek üzere bir geçici madde eklenmiş, buna göre bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı Kanun’un temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiştir.
Anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, yargılanmanın yenilenmesi talebi hakkında ilk derece mahkemesince verilen kabul veya ret kararları, istinaf kanun yolunun yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmişse temyiz ve tashihi karar yoluna; sonra verilmişse istinaf ve temyiz yoluna tabi olacaktır.
Öte yandan; yargılamanın iadesi talebi önceki davadan bağımsız yeni bir dava olduğuna göre, iadesi istenen önceki kararın Yargıtay tarafından incelenmiş olmasının sonuca etkisi yoktur.
Somut uyuşmazlıkta, incelemeye konu yargılamanın iadesi talebinin reddine ilişkin karar, bölge adliye mahkemelerinin göreve başladığı 20.07.2016 tarihinden sonra 11.02.2022 tarihinde verilmiş olup kanun yolu olarak öncelikle istinaf yoluna tâbi bulunmaktadır.
Hâl böyle olunca, kararın istinaf incelemesinin bölge adliye mahkemeleri tarafından yerine getirilmesi için HMK’nin 343 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca gereği yapılmak üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine iade edilmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; dosyanın görevli ve yetkili bölge adliye mahkemesi ilgili dairesine gönderilmek üzere İLK DERECE MAHKEMESİNE İADESİNE, 22.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.