YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6615
KARAR NO : 2023/2797
KARAR TARİHİ : 22.05.2023

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında Mahkemesinde görülen yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil; olmadığı taktirde bedel istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda; davalı … yönünden davanın kabulüne, davalı … mirasçıları yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı … mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava konusu 16939 parsel sayılı taşınmazın ½ payının davacılardan … adına kayıtlı iken davalılardan …’e verilen teminat bonosunun icra takibine konulması sonucu anılan payın haczedilip davacılardan …’in kardeşi olan diğer davalı …’e ihale edildiğini, taşınmazla ilgili meskeniyet iddiasıyla yaptıkları şikayetin kabul edilerek haczin kaldırılmasına karar verildiğini, ancak taşınmazın cebri icra yoluyla satışının yapıldığını, ihalenin feshi davasından olumlu sonuç alınamadığını, haczin kaldırılması sebebiyle satışın geçersiz hale geldiğini, ihale alıcısı olan davalı …’in iyiniyetli kabul edilemeyeceğini ileri sürerek, dava konusu 16939 parsel sayılı taşınmazın davalı … adına ihaleyle geçen mülkiyetinin iptali ile icranın iadesine, olmadığı taktirde ihale bedelinin nemalandırılmış şekilde ödenmesine, bu da olmadığı taktirde ihale bedelinin alacaklıdan ihale tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsilini, üstün hakkın tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı …, davacı …’nin taraf sıfatı bulunmadığını, ihalenin feshi davasının retle sonuçlanıp kesinleşmekle meskeniyet iddiasının da konusu kalmadığını; davalı …, çekişme konusu ½ payı cebri ihale ile edindiğini, ihale anında mülkiyeti kazandığını, iptal tescile karar verilmesi durumunda yatırdığı ihale bedelinin ve vergilerin iadesine karar verilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuşlar; yargılamanın seyri sırasında ölen davalı …’in mirasçıları davaya dahil edilmişlerdir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.12.2014 tarihli ve 2013/168 Esas, 2014/272 Karar sayılı kararıyla; kayıt maliki olmayan davacı …’nin davasının aktif husumet yokluğundan reddine, mülkiyetin ihale ile davalı …’e geçmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı … yönünden davanın reddine, ancak davacı …’in haline münasip evi üzerindeki haczin kaldırılması nedeniyle satış bedelinin yersiz olarak alacaklıya ödendiği gerekçesiyle davalı … mirasçıları olan dahili davalılar yönünden davanın kabulü ile 52.500 TL ihale bedelinin davacı …’e ödenmesine karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacılar ve dahili davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairenin 22.09.2020 tarihli ve 2018/3484 E., 2020/4339 Karar sayılı kararıyla, “…davacı yanın meskeniyet iddiasıyla yaptığı haczedilmezlik şikayetinin kabul edildiği açıktır. O halde, cebri ihaleyle satışı mümkün olmayan çekişmeli taşınmazın, usulüne uygun işlemlerle yapılan ihale neticesinde satılmasının, taşınmazın temlikinin yolsuz tescil niteliğinde olduğu sonucunu değiştirmeyeceği ve alıcının iyiniyet iddiasının dinlenemeyeceği, kaldı ki, davacı …’in kardeşi olan ihale alıcısı davalı …’in iyiniyetinden de söz edilemeyeceği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca, davacının tapu iptali ve tescil isteğinin kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile bedele hükmedilmesinin doğru” olmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, 26.01.2021 tarihli, 2020/124 Esas, 2021/19 K. sayılı kararıyla, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacı …’ın davalı … aleyhine açmış olduğu davanın kabulüne, davacı … Künar’ın davalılar aleyhine açmış olduğu davanın aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.

C. İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalı … ve dahili davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairenin 27.04.2021 tarihli, 2021/1530 E., 2021/2608 K. sayılı kararıyla, “Davalı …’ın tüm, davalı … mirasçılarının ise işin esasına yönelik yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine; davalı … mirasçılarının öteki temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece davalı … hakkında olumlu-olumsuz hüküm kurulmadığı gibi davacı … yönünden aktif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiş olmasına rağmen davada kendisini vekille temsil ettiren davalı … mirasçıları hakkında vekalet ücreti yönünden de olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesinin doğru olmadığı” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

D. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davacı yanın meskeniyet iddiasıyla yaptığı haczedilmezlik şikayetinin kabul edildiği, cebri ihaleyle satışı mümkün olmayan çekişmeli taşınmazın, usulüne uygun işlemlerle yapılan ihale neticesinde satılmasının, taşınmazın temlikinin yolsuz tescil niteliğinde olduğu sonucunu değiştirmeyeceği ve alıcının iyiniyet iddiasının dinlenemeyeceği, davacı …’in kardeşi olan ihale alıcısı davalı …’in iyiniyetinden de söz edilemeyeceği gerekçesiyle davacının davalı …’e yönelik tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne, dahili davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın davacı … yönünden tefrikine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, dahili davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesine rağmen dahili davalılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin yasaya aykırı olduğunu belirterek, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil; olmadığı taktirde bedel istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.4721 sayılı … Medeni Kanunu’nun 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”, 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.”, 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.”, 1025/1-2. maddesinde “Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir. İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi saklıdır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

2.Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı HMK’nın Geçici 3/2 maddesinin yollamasıyla, 1086 sayılı HUMK uygulanacağı davalar yönünden HUMK’un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, özellikle davada ileri sürülen hukuki sebeplere, dosya içeriğine ve toplanan delillere göre, davacı … ve … arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığı için tefrik kararı verilmiş olmasının sonuca etkili olmayacağı, Mahkemece verilen kararda kural olarak bir isabetsizlik bulunmadığından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dahili davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı 99,20 TL bakiye onama harcının temyiz eden dahili davalılardan alınmasına,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,

22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.