YARGITAY KARARI
DAİRE : 1. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6227
KARAR NO : 2023/5943
KARAR TARİHİ : 26.10.2023
MAHKEMESİ: …Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/647 E., 2022/1009 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul / Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ: …8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/91 E., 2018/224 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar Hazine, …ve … vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 1993 yılında …ili,…ilçesi, …köyü, … Mevkiinde bulunan 103 ada 11, 13, 25, 26, 27, 28 ve 29 parsel sayılı taşınmazların üst kısmında bulunan yaklaşık 30 dönümlük alanın kadastro çalışmaları sırasında tescil harici bırakıldığını, 20 yılı aşkın süreden beri dava konusu yeri imar- ihya ederek nizasız, aralıksız ve malik sıfatıyla kullandığını ileri sürerek tescil talebinde bulunmuş, yargılama sırasında dava konusu yerin “mera” vasfıyla 103 ada 30 parsel numarasını alması üzerine tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine, …ve … vekilleri, dava konusu yerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, özel mülke konu edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 15.05.2018 tarihli ve 2017/91 Esas, 2018/224 Karar sayılı kararıyla; TMK’nın 713/1 inci maddesindeki şartlar oluştuğu gerekçesiyle 28.09.2015 tarihli rapor ekinde yer alan, krokide (A) harfi ile gösterilen 8.391,14 m², (B) harfi ile gösterilen 7.052,04 m² yüzölçümündeki kısımların bulunduğu adanın son parsel numaraları verilmek suretiyle davacı … adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine,…Belediyesi ve …Büyükşehir Belediyesi vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.02.2019 tarihli ve 2018/881 Esas, 2019/265 Karar sayılı kararıyla; davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kısmen kabul, kısmen reddine, çekişmeli 103 ada 30 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi …’nun 12.02.2019 havale tarihli raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen kısmının, davacı …’in mülkiyetinde olduğunun tespitine, aynı tarihli rapor ekindeki krokide (B) harfiyle gösterilen kısım yönünden davanın reddine, davalılar Hazine ve…Belediyesi ve …Büyükşehir Belediyesi’nin, dava konusu taşınmazın kendi adlarına tapuya tescil edilmesi taleplerinin, dava konusu taşınmazın mera vasfıyla kamu orta malı olarak tescil edilmesi nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 07.12.2021 tarihli ve 2021/3536 Esas, 2021/7601 Karar sayılı kararıyla; dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre teknik bilirkişi raporunda (B) ile gösterilen taşınmaz bölümü hakkında davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına. Dava konusu teknik bilirkişi raporunda (A) ile gösterilen taşınmaz bölümü yönünden davalı Hazine, davalı … Belediyesi Başkanlığı vekili ve …Büyükşehir Belediyesi vekillerinin temyiz itirazlarına gelince; dosya içeriğine ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre sair temyiz itirazlarının reddine, dava, 4721 sayılı TMK’nın 713/1 inci, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddelerine dayalı olarak tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkin olarak açılmış, yargılama sırasında taşınmaz “mera” vasfıyla 103 ada 30 parsel numarasıyla mera özel siciline yazılmakla tapu iptali ve tescil davasına dönüşmüştür. Mahkemece tapu kaydının iptali ile tesciline karar verilmesi gerekirken dava konusu edilen bölüm yönünden mülkiyetin tespitine ilişkin hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan temyiz itirazının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca …Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 31.05.2022 tarihli ve 2022/647 Esas, 2022/1009 Karar sayılı kararıyla; bozma kararında belirtilen gerekçe benimsenmek suretiyle 103 ada 30 parselin fen bilirkişisi …’nun 12.02.2019 havale tarihli raporuna ekli krokide (B) harfiyle gösterilen kısım yönünden daha önce davanın reddine karar verildiği ve bu kararın onandığı gerekçesiyle bu bölüm yönünden tekrar karar verilmesine yer olmadığına, aynı tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen kısım yönünden ise davacının bu yeri 20 yılı aşkın süredir nizasız, fasılasız ve malik sıfatıyla kullandığı, imar ihyanın tamamlandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine,…ve … vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, dava konusu yerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, özel mülke konu edilemeyeceğini, ayrıca davanın mahiyeti gereğince davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı … vekili temyiz dilekçesinde özetle, dava konusu alanın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, TMK’nın 713/3 üncü maddesine göre davanın tapu kayıt maliklerine ve ilgili kamu kuruluşlarına karşı yöneltilmesi gerektiğini, belediyeye husumet yöneltilemeyeceğini, davanın niteliği gereği davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı … vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu yerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 11 inci maddesine göre belediye adına tesciline karar verilmesi gereken yerlerden olduğunu, Mahkemece yeterli inceleme ve araştırma yapılmadan karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı TMK’nın 713/1 inci maddesi.
2. Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR:
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine,…ve …Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekillerinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Temyiz eden Hazine harçtan muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Aşağıda yazılı 189,15’er TL bakiye onama harcının temyiz eden davalılar …ve ….Büyükşehir Belediyesinden ayrı ayrı alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.